Beperkte ruimte? Dat lossen de Nederlanders wel op

Op het complex van de Radboud Universiteit in Nijmegen was in 2009 behoefte aan een nieuw voetbal- annex rugbyveld, én aan meer parkeerruimte. Ondertussen moest het groen op de campus behouden blijven. De oplossing: een nieuw veld met daaronder een parkeergarage voor 430 auto’s. Het veld mocht niet te zwaar zijn. Dus moest het kunstgras worden. Met behulp van een krattenconstructie is het gewicht van het veld verder naar beneden gebracht. Voor de afwatering is onder de parkeergarage een waterberging aangelegd. Het opgevangen regenwater wordt gebruikt voor de besproeiing van de sportvelden. De snelle afwatering zorgt ervoor dat het veld 10 minuten na een flinke hoosbui weer bespeelbaar is, tegen 2 uur bij andere velden.

Na een hoosbui is het veld binnen 10 minuten weer bespeelbaar

De combinatie is in 2011 in gebruik genomen. ‘De rugbyers en de voetballers zijn er tevreden mee, en van de gebruikers van de parkeergarage hoor ik ook geen klachten’, zegt Marc van Beurden, coördinator faciliteitenbeheer van de universiteit. ‘Het is alleen een beetje zuur dat de KNVB nog steeds geen wedstrijden voor de hoogste teams toestaat op velden waar extra lijnen op staan. Daar zijn ze rechtlijnig in. Jammer, want het gebruik van combivelden is ook een voorbeeld van efficiënt ruimtegebruik.’

Groenten van eigen dak

Nederland telt 5 miljoen vierkante meter geluidsscherm langs de snelwegen. Als je dat oppervlak nog ergens anders voor kan gebruiken, tikt dat lekker aan. Als zonnecollector bijvoorbeeld. In de jaren negentig is dat uitgeprobeerd langs de A9 bij Ouderkerk aan de Amstel en de A27 bij Utrecht, met zonnepanelen op de bestaande geluidsschermen. ‘Daar is commercieel nooit gevolg aan gegeven in verband met de gevoeligheid voor externe invloeden als vervuiling, vernieling, graffiti en diefstal’,  zegt Stijn Verkuilen, innovatiemanager bij bouwbedrijf Heijmans.

Hij is zelf betrokken bij een nieuwe variant van het zonnegeluidsscherm. Daarbij worden glazen of kunststof geluidspanelen geschikt gemaakt voor het opwekken van zonne-energie. Dat gaat via zonnecellen die in het frame zitten. Diefstal van losse panelen, zonder het frame, heeft geen zin. De schermen kunnen aan beide zijden licht opvangen, in tegenstelling tot zonnepanelen die precies op het zonlicht afgesteld moeten worden.

Diefstal en graffiti hielden zonnecellen langs de snelweg tot nu toe tegen

Het was de TU Eindhoven die bij Heijmans aanklopte met de vraag hoe de ontwikkelde techniek om zonne-energie op te wekken gebruikt zou kunnen worden. Heijmans en de TU vormden een consortium met andere bedrijven en Energieonderzoek Centrum Nederland onder de noemer Solar Noise Barriers (SONOB). Het systeem dat daaruit voortkwam is de afgelopen jaren uitgetest op twee schermen van 5 meter breed en 4,5 meter hoog langs de A2 bij Den Bosch. Daar is uitgekomen dat met 1 kilometer scherm vijftig huishoudens een jaar lang van stroom kunnen worden voorzien.

Het is de bedoeling om dit jaar met grotere projecten aan de samenleving te laten zien hoe en dat het werkt. ‘Uiteindelijk moeten deze zonnegeluidsschermen een haalbare businesscase worden’, zegt Verkuilen. ‘Als dat de komende jaren lukt, kunnen we het breed uitrollen in Nederland. We beperken ons daarbij niet tot één techniek. Op die manier kunnen ook nieuwe technieken worden opgenomen, want de zonne-energiemarkt is volop in beweging.’

Hij verwacht dat het in de toekomst standaard wordt om objecten in de gebouwde omgeving meerdere functies te geven. Zo kunnen ook gevels van gebouwen gebruikt worden als zonnescherm. 

Even gluren op de dakakker? Kijk hier maar eens dan