Brexit is sinds 31 januari 2020 een feit. Op die datum heeft het Verenigd Koninkrijk (VK) de Europese Unie (EU) formeel verlaten, en daarmee de interne markt en de douane-unie. Dit betekent dat het VK een derde land is geworden. In praktijk merken we de gevolgen van Brexit pas met ingang van 1 januari 2021, als de overgangsperiode definitief is afgelopen en het vrije verkeer van goederen tussen de EU en het VK is beëindigd.
Per 1 januari 2021 komt het goederenverkeer tussen de EU en het VK onder douanetoezicht te staan en moeten douaneformaliteiten worden vervuld. Bedrijven die zaken doen met het VK moeten niet alleen rekening houden met de heffing van douanerechten en accijnzen, maar ook met niet-tarifaire handelsbelemmeringen.
Douaneformaliteiten per 1 januari 2021
Het is kortom van groot belang dat het bedrijfsleven zich goed voorbereid op de gevolgen van Brexit. Of de EU en het VK nu een (handels)akkoord sluiten of niet, onder alle omstandigheden zijn per 1 januari 2021 grensformaliteiten in de EU en in het VK van toepassing. Bovendien houdt de Douane toezicht op het grensoverschrijdende goederenvervoer en bestrijdt zij de (illegale) invoer van goederen die de volksgezondheid of veiligheid in gevaar brengen of schade berokkenen aan de economie of het milieu. Op vele soorten goederen zijn bijgevolg handelsbarrières van toepassing. Dat varieert van veterinaire en fytosanitaire producten tot bijvoorbeeld namaakgoederen, drugsprecursoren, radioactieve stoffen, geneesmiddelen, afvalstoffen en vuurwerk.
Aandachtspunten en maatregelen
Welke stappen kunnen bedrijven zetten om na 31 december 2020 zaken met het VK te kunnen doen?
Ten eerste moeten straks douaneformaliteiten worden vervuld en moet aangifte worden gedaan in de systemen van de Douane. Om dit te kunnen, zijn 3 zaken nodig: een identificatienummer (EORI-nummer), de Registratie elektronisch berichtenverkeer, en speciale aangiftesoftware. Op de website van de Nederlandse Douane is te lezen hoe deze zaken te regelen of aan te vragen zijn: www.douane.nl/brexit.
In de tweede plaats gelden straks voor de btw de intracommunautaire regels niet meer. Per 1 januari 2021 moet niet alleen invoeraangifte worden gedaan, maar ook btw worden betaald bij de Douane. Met een Vergunning artikel 23 kan de rechtstreekse betaling echter worden verlegd naar de btw-aangifte. Meer informatie over het aanvragen van deze vergunning is te vinden op www.belastingdienst.nl.
Ten derde moeten agrarische zendingen van en naar derde landen meestal voorzien zijn van een gezondheidscertificaat. Die worden in het land van vertrek afgegeven door de bevoegde autoriteit. In Nederland is voor het verkrijgen van een gezondheidscertificaat bij exportzendingen toegang nodig tot e-CertNL, het NVWA-systeem dat de aanvraag en afgifte van exportcertificaten regelt. Daarnaast moeten importzendingen worden aangemeld bij de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA). Bedenk dat het importeren van levende dieren (anders dan huisdieren) en dierlijke producten in de EU alleen maar kan via een Inspection Centrum. Alle relevante informatie over agrarische zendingen van en naar derde landen is te lezen op de website van de NVWA: www.nvwa.nl/onderwerpen/brexit.
In de vierde plaats gelden voor het vervoer van goederen via de Nederlandse zeehavens enkele vereisten. Zo is het verplicht om douaneformaliteiten via Portbase digitaal voor te melden. Voormelden kan de importeur of exporteur doen, maar ook de douane-expediteur, douaneagent of de vervoerder. Het is verstandig om vooraf via Portbase te controleren of de terminal de vereiste douanedocumenten heeft ontvangen. Op www.getreadyforbrexit.eu is na te lezen welke 5 stappen gezet moeten worden om goederen snel via de Nederlandse havens te kunnen vervoeren.
De tijd dringt
Het einde van de Brexit-overgangsperiode op 31 december 2020 nadert snel. En daarmee ook de tijd om goed op Brexit voorbereid te zijn. Laten we er gezamenlijk voor zorgen dat Brexit geen sta-in-de-weg wordt en dat het bedrijfsleven na 31 december 2020 zaken met het VK kan blijven doen.
Roel van ’t Veld, landelijk coördinator Brexit Douane Nederland
