Veilig en gezond werkend uit de crisis

In Nederland gaf het RIVM richtlijnen uit die vergelijkbaar zijn met de richtlijnen van andere landen: afstand houden, bescherming bieden en hygiënische maatregelen nemen. Na het uitbreken van COVID-19 zijn in de lidstaten protocollen, handreikingen en brochures gemaakt om de maatregelen op een praktische wijze voor bedrijven te vertalen, opdat de werknemer zijn werk veilig kan doen.

Zorgplicht van de werkgever

Niet alles gaat verloopt echter via protocollen. Gezond en veilig werken – en daarbij specifiek de uit de Arbeidsomstandighedenwet voortvloeiende verplichtingen, zoals de risico-inventarisatie en -evaluatie – worden niet in een protocol geregeld. Ook zonder protocol dient er voldaan te worden aan de zorgplicht van de werkgever op grond van de Arbeidsomstandighedenwet: de werkgever stelt de werknemer in staat zijn werk veilig en gezond te doen. Dit betekent dat de werkgever inventariseert welke risico’s er zijn en hoe hij deze gaat aanpakken. Werknemers dienen te weten welke maatregelen er gelden en houden zich op hun beurt aan de regels die opgesteld zijn.

Samenwerking

Werkgeversorganisaties in de EU-lidstaten wisselen aanpakken en voorbeelden uit. Het Verbond van Belgische Ondernemingen maakte een zeer uitgebreide brochure. De Wereld Gezondheidsorganisatie (WHO) zal die gebruiken bij haar beleid. MKB-Nederland en VNO-NCW werken aan een centrale en naar de aard van de bedrijfsactiviteiten modulair vormgegeven aanpak. Dat doen we samen met de vakbeweging, want alleen in gezamenlijkheid kunnen wij ons uit deze crisis werken. Bedrijven kunnen die aanpak overnemen. Op die manier wordt het voor bedrijven gemakkelijker gemaakt om te voldoen aan hun zorgplicht. Ook die aanpak wisselen we uit met collega werkgeversorganisaties in de EU.

Geen beroepsziekte

COVID-19 heeft de Arbeidsomstandighedenwet niet opzij gezet, niet in Nederland en ook niet in de andere landen van de Europese Unie. Alle arbeidsomstandighedenwetgeving in de Europese Unie is gebaseerd op de Kaderrichtlijn uit 1989 en zo’n 25 specifieke richtlijnen. Veilig en gezond werken was al langer de moderne aanduiding voor het voldoen aan de verplichtingen uit de Arbeidsomstandighedenwet. Nu heeft die aanduiding aan gewicht gewonnen. In de kern gaat het erom, dat de werkgever diens werknemer in staat stelt veilig en gezond zijn werk te kunnen doen. ETUC pleit voor het kwalificeren van COVID-19 als een beroepsziekte. COVID-19 is echter een publiek gezondheidsrisico en overheden en werkgevers wijzen die kwalificatie dan ook van de hand.

Temperatuur meten op de werkvloer

Dan rest nog het punt van temperatuurmeting. Bedrijven hebben daaraan behoefte in hun zorg voor een stabiele en veilige werkomgeving. De regeling loopt in verschillende EU-lidstaten uit elkaar, terwijl alle regelingen gebaseerd zijn op één verordening. Staatssecretaris Tamara van Ark wil het overleg over het meten van temperatuur openen met werkgevers en werknemers. In die discussie is privacy belangrijk, een veilige werkomgeving moet het zwaarst wegen.