GroentenFruit Huis staat voor de belangen van bedrijven die actief zijn in de afzet van groente en fruit. Directeur Janine Luten vertelt.
Wat is er te vertellen over de branche?
‘Wat onze leden bindt, is de afzet van groente en fruit. We hebben importeurs, exporteurs, binnenlandse groothandel, snijderijen, telersverenigingen en veilingen als leden en zijn daarmee een echte ketenorganisatie. Onze ongeveer 320 leden hebben een gezamenlijke jaaromzet van ongeveer 18 miljard euro. We noemen ons ook wel een multinational van mkb-bedrijven.
Van alle groente die we in Nederland eten, komt ongeveer 70 procent van eigen bodem. Fruit wordt juist veel geïmporteerd, vooral uit Zuid-Amerika en Afrika. Daar gaat nu 9,1 miljard in om en het is sterk groeiende. Nederland heeft in Europa een draaischijffunctie. Zo kunnen we samen met 4,2 miljard euro aan eigen product een totaalassortiment bieden aan ons omringende landen dat binnen 24 uur in het retailschap ligt. In totaal exporteren we voor 13,2 miljard.’
En over de branchevereniging?
‘Met ongeveer 30 medewerkers werken we aan onze ambities op het gebied van gezondheid, duurzaamheid, voedselveiligheid, markt & economie en sociaal. Bij sociaal gaat het om opleiding en arbeid. We sluiten ook de cao af voor de sector. Groenten en fruit passen in een gezonde en duurzame leefstijl. In 2018 hebben we het Preventieakkoord ondertekend, maar daar willen we nog meer op inzetten. Als je dagelijks 250 gram groente en 200 gram fruit eet, voorkom je zoveel ziekten. En je leeft ook nog eens 10 jaar langer, is wetenschappelijk bewezen. Daar zitten Nederlanders met 138 gram nog ver van af. Maar sinds coronatijd zit er wel groei in.’
Hoe lang bent u al directeur en wat is uw achtergrond?
‘Ik ben in de zomer van 2020 begonnen bij GroentenFruit Huis. Na mijn studie aan Wageningen University heb ik in diverse functies in de agrifoodsector gewerkt, bij onder meer FloraHolland, Aequor (nu SBB), Wageningen Academy en ZuivelNL.’
Welke actuele kwesties spelen er momenteel voor jullie?
‘Veranderingen in het geopolitieke speelveld hebben grote invloed op onze handel. We merken een protectionistische houding in Zuid-Europa tegenover import van bijvoorbeeld citrusvruchten. En sinds de oorlog in Oekraïne zijn de kosten voor grondstoffen de pan uit gerezen. Om over de gasprijs nog maar te zwijgen. Daardoor zien we dat de productie van Nederlandse kasgroenten later op gang komt.’
Wat zijn belangrijke lobbypunten?
‘Al jaren lobbyen we om de btw op groente en fruit af te schaffen. Daar is nu weer een onderzoeksbureau mee bezig. Ik hoop echt dat dat het in 2024 ingevoerd wordt. Liefst zo snel mogelijk. Verder gaat de minister van LNV de tarieven van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) via een kostprijsmodel doorberekenen aan het bedrijfsleven. We hebben ons daar heftig tegen verzet om een ongelijk speelveld binnen Europa te voorkomen. We stellen voor om doelmatigheids- en efficiencyprikkels in te bouwen om een ongebreidelde tariefstijging te voorkomen. Tot nu toe zonder succes.
Daarnaast proberen we het protectionistisme van de Zuid-Europese landen tegen te gaan. Door het vertrek van het VK uit de EU is het moeilijk om daarvoor aan een meerderheid van stemmen te komen.
IMVO speelt in onze sector natuurlijk ook. We hebben vaak al gesloten ketens met eigen productiegebieden in verre landen. Goede arbeidsomstandigheden vinden we heel belangrijk. Initiatieven zoals SIFAV borgen dat, maar we zijn tegen strengere wet- en regelgeving in Nederland. Dat leidt alleen maar tot een nog ongelijker speelveld.
Ten slotte werkt de manier waarop individuele lidstaten de EU-verpakkingswetgeving implementeren, verstoren. Die houdt geen rekening met goede redenen om groente en fruit wel te verpakken: kwaliteit behouden, het product beschermen, voedselveiligheid, traceerbaarheid en voedselverspilling tegengaan. Van verpakking afzien is niet altijd de optie met de laagste milieu-impact.’
Hoe ziet u de toekomst van uw branche en branchevereniging?
‘We hebben het tij mee in de transitie van een dierlijk naar een plantaardig voedselsysteem. En onze bedrijven leveren een belangrijke bijdrage aan een gezonde generatie. Maar zoals gezegd, er zijn ook uitdagingen door de geopolitieke situatie. We kunnen de hogere productiekosten niet helemaal doorbelasten aan de retail. Er komen alleen maar meer lastenverzwaringen op de bedrijven af, zoals de NVWA-tarieven en de 10 procent verhoging van het minimumloon. Als brancheorganisatie spelen we een belangrijke rol voor onze leden. Zover ik weet zijn ze tevreden hoe we alle ballen in de lucht houden met weinig mensen.’
Waarom zijn jullie lid van VNO-NCW?
‘We hebben VNO-NCW nodig om lastenverzwaringen tegen te gaan en om een gelijk speelveld binnen Europa te behouden. Verder kunnen verenigingen binnen VNO-NCW veel van elkaar leren, ook al zijn er wel eens tegenstrijdige uitdagingen.’
Met welke branchedirecteur zou u weleens een dagje willen ruilen?
‘Met Cees Jan Adema van de Federatie Nederlandse Levensmiddelen Industrie. We werken al regelmatig samen.’
