Afrikaanse landen verdienen respect

'Luister meer dan je praat. Niemand heeft iets bereikt door zichzelf te horen praten.' Dat is een vrij vertaalde uitspraak van de Britse ondernemer Richard Branson. Ik moest er aan denken na het lezen van de Afrikastrategie van het kabinet.

Afrika biedt kansen

Het besef dat we Afrika nodig hebben als partner in de energie- en klimaattransitie, is na de covid-pandemie en de oorlog in Oekraïne snel gegroeid. Afrika wordt vaak geassocieerd met migratie, armoede, conflict en andere problemen. Maar het is ook een continent dat kansen biedt, grondstoffen heeft, een jonge bevolking en groeimogelijkheden. Het is daarom ook niet raar dat het aantal spelers dat we in Afrika tegenkomen toeneemt. China, India, Japan, Rusland, Turkije, en de Golfstaten kunnen de Afrikaanse belangen en die van hen vaak beter combineren dan de EU of Nederland.

Aantrekkelijke partner

Laat ik voorop stellen dat het heel goed is dat deze strategie er is. Die gaat uit van wederzijdse belangen, strategische partnerschappen en respect voor elkaars achtergronden en cultuur. Met meer, gerichte en duurzame investeringen wil het kabinet dat Nederland een aantrekkelijke partner voor Afrikaanse landen is.

Koopman of dominee

Mooie woorden, waar ik het helemaal mee eens ben. Ik geloof in een relatie als gelijkwaardige handelspartners en ik geloof in Afrika. Maar hoe wil de regering de strategie in praktijk brengen te midden van minder scrupuleuze anderen op het Afrikaanse continent? Zijn we dan de koopman of liever de dominee? Lukt het ons beide te combineren?

Wederzijds belang

LHBTIQ+-rechten of handel? IMVO of kritieke grondstoffen? Energie of mensenrechten? Over die keuzes laat de strategie ons nog in het duister. Het is juist bij het maken van deze afwegingen dat Afrikaanse landen kijken naar respect en wederzijds belang. In een goede langdurige relatie gebaseerd op vertrouwen kan je het gesprek aangaan over onderwerpen waarover de meningen uiteenlopen. Een gezamenlijk belang, zoals handel en economische ontwikkeling, biedt ruimte voor dat goede gesprek en is de basis voor een volwaardig partnerschap. Het kabinet lijkt met de Afrikastrategie nog erg in de zendmodus te staan en wil zeggen hoe Nederland het ziet, terwijl nu een luisterend oor nodig is.

Carola Baller

Beleidssecretaris internationaal ondernemen