Alle aandacht gaat op Prinsjesdag naar de koning en de troonrede. Maar wie zorgt er voor dat de koning wordt gehoord, de paarden op tijd zijn en de ruiters van defensie er pico bello uitzien? Nou... deze ondernemers dus.
Marielle den Hertog | JACOT audiovisueel | Nieuw-Vennep
'Ons geluid moet stomende Kamerleden doorstaan'
'Als de troonrede is afgelopen, adem ik weer uit.' Voor Marielle den Hertog, rental manager, en technisch projectmanager Mark Ouwekerk van Jacot Audiovisueel is Prinsjesdag vooral eervol. Het bedrijf uit Nieuw-Vennep is verantwoordelijk voor de geluidsinstallatie op het Binnenhof en in de Ridderzaal. 'Het is natuurlijk een beladen, serieus evenement met veel veiligheidsmaatregelen. Omdat onze mensen overal bij moeten komen, wordt alles en iedereen gescreend.'
Jacot 'doet' Prinsjesdag al minstens 25 jaar. Het bedrijf legde de geluidsinstallatie in de Ridderzaal aan en sindsdien zorgt Jacot ervoor dat de rest van Nederland kan horen wat de vorst zegt. Ze gebruiken een beproefd hulpmiddeltje verklapt Mariëlle den Hertog. 'Op de troon plaatsen we een driepootje met een luidsprekertje ter hoogte van de mond van de koning. Er gaat natuurlijk wel eerst een kleedje op de zitting. Dan spelen we de troonrede van het jaar ervoor af op het volume waarop de koning spreekt. Zo regelen we de installatie in.' Op de derde dinsdag is het de voorzitter van de Eerste Kamer, die hoogstpersoonlijk de microfoon van de koning aan- en uitzet. Maar er staat ook een medewerker van Jacot in een hoekje bij een extra bedienpaneel. Voor het geval dat.
'alles en iedereen wordt gescreend voor prinsjesdag'
Geluid inregelen houdt niet op tijdens de troonrede. Om de koning goed verstaanbaar te houden, wordt gedurende de toespraak voortdurend letterlijk aan de knoppen gedraaid. De Ridderzaal is akoestisch al een lastige zaal, bij de bouw is geen rekening gehouden met moderne communicatieapparatuur, maar de stomende aanwezigen doen de akoestiek ook niet veel goed. Dat klinkt misschien onbeleefd, maar daar komt het wel op neer. 'Op Prinsjesdag zit de Ridderzaal he-le-maal vol mensen. ‘s Ochtends wordt de zaal koud gemaakt met airco’s. Voor de troonrede worden die afgekoppeld. De ramen waar de airco’s staan, zijn namelijk ook nooduitgangen. Tijdens de toespraak warmen de aanwezigen de Ridderzaal op tot ver boven de 25 graden. Warme lucht is dikker dan koude lucht en dat heeft weer invloed op de klank. Daar moeten we tijdens de troonrede goed op letten.'
Zijn dit dan álle ondernemers die Prinsjesdag gesmeerd laten lopen? Welnee, zeker niet. Vorig jaar spraken we 5 andere ondernemers. Lees hier hun verhaal.
Maar het werk begint al veel eerder. Voor de zomervakantie zijn medewerkers vastgelegd. Het draaiboek van vorig jaar is nagelopen en eventueel aangepast. 'Vorig jaar waaide het bijvoorbeeld heel hard, hoe anticiperen we daar nu op? Want er moet geen luidspreker omwaaien. Dat plannen is ook wel de grootste verandering ten opzichte van vroeger, los van de technische ontwikkelingen. De eerste jaren ging het vaak van: zo deden we dat altijd, dus doen we gewoon hetzelfde. Nu werken we efficiënter, we maken foto’s van de situatie en kijken ter plekke op het dak waar en hoe beveiligingscamera’s bevestigd moeten worden. Voor alles zijn nu diverse scenario’s.'
'even paniek toen een schoonmaakwagentje een goot met onze kabels lostrok'
En dan moeten de Jacot-mensen in de Ridderzaal, naast de rode loper en onder het bordes (jawel, ze zitten eerste rang) hopen dat anderen zich aan hun plannen houden. 'Vorig jaar reed een schoonmaakwagentje een goot los waar onze kabels in zaten en die van de media. Dan is er wel even paniek. Over de media gesproken, we hopen altijd dat niet een journalist precies de frequentie waar wij op werken kiest voor zijn draadloze microfoon. Er hoeft maar één iemand op jouw frequentie te zitten en het geluid van de cavalerie is weg. Daar zijn afspraken voor, maar niet iedereen is zich daarvan bewust. Na afloop zijn wij dankbaar en blij als alles is gelopen zoals verwacht.'
Roger Gelissen | GELISSEN | Echt
'Vrijdags naar Den Haag, dinsdags terug naar België'
'Eigenlijk is het een klus zoals alle andere.' Roger Gelissen, met zijn zus Chantal eigenaar van het gelijknamige paardentransportbedrijf, moet meteen lachen om zijn ontboezeming. Gelissen transporteert al twee decennia paarden voor Prinsjesdag van Brussel naar Den Haag en terug. 'De paarden worden uitgeleend door de Federale Politie in Brussel', zegt Gelissen. 'Andersom gebeurt trouwens ook. We brengen ook wel Nederlandse paarden van de politie of marechaussee naar België voor officiële gelegenheden. Je moet namelijk wel paarden hebben die een beetje drukte aankunnen.'
'In principe probeer ik altijd dezelfde mensen te sturen, die weten hoe het gaat. Zo gaat er al lange tijd een van oorsprong Amerikaanse chauffeuse mee, die kent iedereen. Maar zo doen we dat ook bij transport voor concoursen. Op zich vinden de chauffeurs het leuk werk, maar er is bij ons geen wachtlijst om de klus te mogen doen. Daarvoor is het teveel een gewoon transport. Sommigen hebben er echt interesse in. Zo hadden we een chauffeur die nog jaren na zijn pensionering de Prinsjesdagpaarden haalde en terugbracht.'
'nog jaren na zijn pensioen haalde hij de Prinsjesdagpaarden en bracht ze ook terug'
Gelissen Paardentransport begon in 1932 als transportbedrijf voor de bouw dat ook wel vee naar de markten vervoerde. Na de oorlog specialiseerde het zich steeds meer in paardentransport. Het bedrijf in het Limburgse Echt heeft inmiddels vijftien chauffeurs in dienst voor tien vrachtauto’s. Daarnaast werken er vier mensen in de stallen en acht op kantoor. Internationaal transport van vooral springpaarden is zo’n beetje de core business van Gelissen. 'De markt voor nationaal transport wordt steeds kleiner. Een beetje ruiter in Nederland heeft zelf wel een wagen of op zijn minst een aanhanger voor twee of drie paarden.'
Gelissen vervoert de vrijdag voor Prinsjesdag 23 paarden voor de marechaussee in 3 vrachtauto’s naar Den Haag. Daarnaast gaat er een vrachtwagen met 7 paarden voor de bereden politie naar Rotterdam. Na het officiële deel worden de dieren dinsdagmiddag weer teruggebracht naar België. 'We nemen dan ook altijd het paukenpaard mee terug', zegt Gelissen. 'Dat is het bonte paard met zo’n grote trom erop. Nu ik eraan denk, we bréngen dat paard nooit. Het zal dan wel eerder komen. Ik weet zelfs zijn naam niet, maar het paukenpaard moet altijd mee terug. Daar wordt speciaal melding van gemaakt zodat we het niet vergeten.'
'vroeger belden ze gewoon het aantal paarden door en dat was het. maar nu...'
Inmiddels is Gelissen een vaste waarde. 'De paarden bij de begrafenis van Juliana en bij het trouwen van Willem-Alexander zijn ook door ons getransporteerd. Inmiddels weet ik het wel. Als op het nieuws iets wordt aangekondigd waarbij alles uitrukt, denk ik: straks komt het telefoontje. De laatste jaren is het allemaal wat formeler geworden. Elk jaar moeten we opnieuw een offerte indienen. Er is meer bureaucratie, zeg maar. Vroeger belden ze het aantal paarden door en wanneer ze die waar nodig hadden en het was geregeld. Maar dat is niet dramatisch, het hoort ook bij de tijd.'
Bart Horst | HORKA | Zwolle
'Prinsjesdag is voor ons voorbij voor het begint'
'Het is niet alleen een eervolle opdracht, het is ook heel afwisselend.' Bart Horst, directeur-eigenaar van ruiterkledingbedrijf HORKA levert al zo lang als hij weet kleding aan Defensie. Ook de militairen te paard in de Prinsjesdagstoet zijn vaak van top tot teen in tenue van het Zwolse bedrijf.
Opa Horst begon het confectie productiebedrijf na de oorlog. 'In het begin vooral rokken, jurken en heel veel hoofddeksels', vertelt Bart Horst. Via herenhoofddeksels, sportpetten, petten voor de padvinderij en militaire helmen, rolde HORKA in de productie van ruitercaps. Door de decennia werd steeds meer gespecialiseerd in ruiterkleding, zadels en aanverwante ruiter- en paardproducten.
Inmiddels levert HORKA wereldwijd een compleet assortiment ruitersportproducten; maar ook officiële sporttenues voor de Koninklijke Nederlandse Hippische Sportfederatie (KNHS), de Franse gendarmerie en de bereden politie van o.a. Londen en Praag. De productie van speciale artikelen gebeurt nog Nederland, maar HORKA laat ook veel in Azië en India maken. 'In landen die door de Britse koloniale tijd een traditie hebben met het maken van leerwerk voor de paardensport. Vaak zijn het ook familiebedrijven zoals HORKA, dat is wel mooi.'
'de ruiters van defensie gaan verplicht in uniform, dan slijt er weleens wat'
HORKA levert al dik 30 jaar aan Defensie. Eerst met tussenpozen, maar sinds een jaar of 10 wordt het hele jaar door direct zaken gedaan met het centrale depot in Soesterberg. 'Klapstoeltjes gaan in de opslag, maar onze kleding wordt regelmatig gebruikt voor officiële gelegenheden en defilés. Ruiters van Defensie zijn vaak ook actief in de paardensport. 'Dan moeten ze verplicht in uniform', zegt Horst. 'En dan slijt er wel eens wat.'
'Als je helmen levert is het ook wel makkelijk voor de organisatie om andere kledij bij jou te betrekken. Zo werkt dat. Voor Prinsjesdag beginnen wij in het tweede kwartaal van het jaar met informeren wat Defensie verwacht nodig te hebben. Zijn er nieuwe ruiters bij die nog geen kledij hebben? Is er slijtage? Hebben we voldoende stoffen en emblemen op voorraad? Alle kleding moet er wel een beetje gelijk uitzien. Verder zorgen we voor een kleine voorraad in de meest courante artikelen en maten voor noodgevallen.'
'ik kijk weleens eens bij de repetities: die met vuurwerk op het strand in scheveningen'
Het leuke van de Prinsjesdagopdracht zit ‘m in de afwisseling, zegt Horst. 'Legeronderdelen hebben elk hun eigen kleur. Verschillende rangen hebben verschillende biezen langs hun broek. Over de helm komt een overtrek in de passende kleur met een embleem. Officieren een hele lauwerkrans en onderofficieren een halve. Speciale kleding en helmen maken wij in Nederland. Los van het feit dat je zulke kleine opdrachten niet weg kan zetten, is het prettig om de productie dichtbij te hebben. Je kunt snel overleggen over één speciale maat of uitvoering en de productietijd is makkelijker onder controle houden.'
Voor Horst is Prinsjesdag eigenlijk al voorbij vóór de derde dinsdag in september. Dan moeten alle voorbereidingen af zijn. 'Ik ga wel eens kijken bij repetities, zoals die met vuurwerk op het strand in Scheveningen. Ik kan dan praten met de ruiters, soms blijkt dat een zak of naad beter anders kan. Als ik dat vaak hoor, dan kunnen we eventuele aanpassingen doorvoeren voor volgend jaar.'
Trouwens, hoe staat het eigenlijk met de Gouden Koets? De NOS nam poolshoogte:
Op de hoogte blijven van onze leukste artikelen? Schrijf je dan gratis in voor onze nieuwsbrief.
