Vettaks, suikertaks? Welnee, het allerbeste voor de gezondheid is werken. Maar óp het werk fit blijven, is ook heel eenvoudig. Elf bijna gratis tips om dat voor elkaar te krijgen. En het mooie is, u kunt er meteen mee aan de slag.
Wie de verkiezingsprogramma’s van GroenLinks, het CDA en de PvdA leest, krijgt de neiging om zijn boterham met pindakaas en hagelslag maar ver weg te stoppen. De partijen zouden het liefst korte metten maken met vet- en suikerrijke producten. Een suikertaks werd door het CDA geschrapt na protest van de leden, maar nog altijd wil Sybrand Buma graag invloed hebben op hoe fabrikanten hun producten maken. Onder het mom: dan worden we met zijn allen fitter, slanker en gezonder. Maar waarom überhaupt denken over een vet- of suikertaks als je gezond gedrag ook op een andere, slimmere manier kan stimuleren?
Ook werkgevers willen graag gezonde werknemers die fluitend hun pensioen halen. Maar pakken het slimmer aan dan met een vingertje te wijzen naar de overheid of naar fabrikanten. Dus niet door te verbieden, maar juist door goed gedrag te stimuleren. Kost dat veel geld? Nee, is de ervaring van deze drie bedrijven.
Menukaart ‘fit’ bij chemiebedrijf Elementis
Marco Hesselink: ‘Deze investering betaalt zich terug’
In ploegendiensten gezond je pensioen halen is best een uitdaging, merkte de directie van chemiebedrijf Elementis uit het Twentse Delden. ‘Veel van onze werknemers zijn op leeftijd en we merkten dat vooral de laatste shift van de week moeilijk werd om vol te houden’, zegt Marco Hesselink, European director purchase & transport. ‘De vraag doemde op hoe we er nou voor konden zorgen dat mensen zich fitter voelden en daarmee langer duurzaamheid inzetbaar zouden zijn. Er was wel een groepje collega’s dat tussen de middag ging sporten, maar niks georganiseerds.’ Veel mensen deden bovendien niets aan sport; niet voor iedereen was een sportschoolabonnement betaalbaar. Nu kunnen werknemers van Elementis kiezen uit een hele ‘menukaart’. Er worden niet alleen bijna elke dag sportactiviteiten zoals wielrennen en zwemmen aangeboden – in de lunch of kort na het werk – maar het bedrijf heeft ook geregeld dat werknemers gebruik kunnen maken van een budgetcoach (‘geldzorgen kunnen je gezondheid ook beïnvloeden’) of werknemers worden aangespoord om gezamenlijk een cursus stoppen met roken volgen. ‘De animo daarvoor heeft ons echt verrast’, zegt Hesselink. ‘Er zijn zelfs mensen die zich samen met hun partner hebben opgegeven.’ Natuurlijk kost het wat, die cursussen, en het bedrijf heeft zelfs oud-wielrenner Maarten Nijland ingeschakeld om sportlessen te geven. ‘Maar de investering betaalt zich echt dubbel en dwars terug’, zegt Hesselink. ‘Ons ziekteverzuim ligt nu ruim onder het landelijk gemiddelde – een positieve bijkomstigheid.’
Bootcampen bij HelloFresh
Maartje Frederiks: ‘Gezonde keuzes maken zit in kleine dingen’
Hardlopen, crunches, squats, opdrukken… Het team van HelloFresh moet er elke donderdag aan geloven tijdens de wekelijkse bootcampsessie. ‘We doen het allemaal braaf als trainer Jonas het zegt’, lacht Maartje Frederiks, ceo van HelloFresh. ‘Het beviel zo goed dat hij sinds kort ook boksles geeft op dinsdag.’ De sportlessen, die worden gegeven aan het einde van de werkdag, zijn niet verplicht – iedereen kan zich gratis inschrijven – maar het wordt intern wel aangemoedigd, zegt Frederiks. ‘Voor sommigen is bootcamp of boksen net niet ‘hun ding’, die gaan liever tennissen, roeien of voetballen. En er zijn ook wel collega’s die liever naar hun eigen sportclub gaan, dichtbij huis.’ Het idee van de vaste trainer kwam voort uit de ‘verwendag’ die het bedrijf jaarlijks voor zijn werknemers organiseerde, met bijvoorbeeld yogales, een lach-workshop of manicure. Die werd standaard afgesloten met de bootcamp. Dat beviel zo goed, dat het sportaanbod onderdeel werd van de arbeidsvoorwaarden. Gezonde keuzes maken op werk zit hem soms in kleine dingen, zegt Frederiks. HelloFresh biedt werknemers ook een gezonde lunch aan, maar vaak zijn juist de dingen die gezond gedrag stimuleren minstens zo effectief, stelt Frederiks. ‘In de keuken van ons kantoor hebben we een quooker laten plaatsen. Collega’s worden zo gestimuleerd om snel een kopje thee te maken in plaats van frisdrank of sap te pakken.’
En geestelijke gezondheid dan? Mediteren bij startup Blendle
Alexander Klöpping: ‘Geen vervanging van vrije tijd, maar helpt wel’
Mediteren: prima voor anderen, maar niet voor mezelf. Dat dacht Alexander Klöpping, ceo van Blendle, toen hij van een collega de tip kreeg om Headspace, een Amerikaanse app met meditatiesessies van tien minuten, op zijn telefoon te zetten. Toen hij het op een gestresst moment tóch probeerde, was hij helemaal om. ‘Ik voelde me daarna veel kalmer’, herinnert Klöpping zich. ‘Heel magisch. Nu gebruik ik het standaard elke dag.’ Mediteren helpt, zegt hij, om je geen zorgen te maken over dingen die wel belangrijk voelen, maar het niet zijn. Even helemaal je hoofd leegmaken. Dat zorgt voor focus. En als het voor hem werkt, waarom dan niet voor het hele bedrijf? De reacties op de werkvloer zijn enthousiast. ‘De komende maanden wordt het kantoor verbouwd en dan wil ik ervoor zorgen dat er ook een meditatieruimte komt’, zegt Klöpping. ‘Zodat collega’s de app hier kunnen gebruiken. De eerste tien lessen zijn gratis, daarna betaalt Blendle een abonnement voor wie het wil blijven gebruiken.’ Werken voor een startup als Blendle resulteert in vaak veel uren maken. ‘Ik maak collega’s heel duidelijk dat hoewel Headspace echt wel helpt, het geen alternatief is voor vrije tijd’, zegt Klöpping. ‘Als je last hebt van stress is, is harder werken nooit de oplossing. Weekenden, avonden en feestdagen zijn er om een reden.’
Nog niet genoeg tips gelezen? Misschien zit hier nog wat tussen:
1. Laat de lift niet meer op elke verdieping stoppen, zodat mensen altijd wel een stuk(je) moeten traplopen;
2. Vervang de automaat met marsen, twixen en snickers voor een fruitschaal op elke verdieping;
3. Werknemer die het leuk vindt om te sporten? Laat hem/haar meedenken over sportinvulling in lunchpauze;
4. Nieuwe bureaus nodig? Koop bureaus waarbij staand werken mogelijk is;
5. Tover je rookruimte om tot sportlokaaltje;
6. Vooral fijn voor zittende werknemers: laat 1x per week een stoelmasseur komen;
7. Wissel zittend vergaderen af met staand vergaderen;
8. Kijk welke apps en (betaalbare) gadgets je bij werknemers onder de aandacht kan brengen. Apps die zorgen voor een betere zithouding (Lumoback), een polsbandje dat aanmoedigt tot vaker een blokje om gaan (je kunt zelfs een competitie organiseren), of meditatieapps (Headspace).
Wat werkt beter: taksen of stimuleren?Hoe cliché ook, jong geleerd is oud gedaan. FNLI-directeur Philip den Ouden pleitte al eerder in Forum voor voedselonderwijs op de basisschool. Zo leren kinderen al heel jong waar hun eten vandaan komt, wat normale porties zijn (niks mis met snoepen, wel met teveel snoepen) en wat gezonde keuzes zijn. En in plaats van dingen te verbieden, kunnen mensen beter een duwtje in de goede richting krijgen. Nudging, wordt dat ook wel genoemd. Supermarkten zijn hier al volop mee bezig met bijvoorbeeld gezonde receptkaarten. Verbieden en duurder maken werkt niet, maar het slimmer aanbieden van gezonde producten wel. Veel bedrijven doen dit ook door hun kantine anders in te richten.
En het allerbeste voor de gezondheid is…...Werken! Het meest effectieve medicijn voor goed, gezond en lekker in je vel zitten is nog altijd betaalde arbeid verrichten, blijkt uit onderzoek van hoogleraar Lex Burdorf van de Erasmus Universiteit. Het is bekend dat je van werk ziek kunt worden (werkstress, werken in een onveilige omgeving), maar veel te weinig wordt nog gezegd dat werk de gezondheid van mensen positief beïnvloedt. Betaald werk doen zorgt voor geestelijke en fysieke stimulans, zorgt voor ontwikkeling en contact met anderen, verhoogt iemands sociale status. En ook niet onbelangrijk: salaris zorgt ervoor dat je goed voor jezelf kunt zorgen.
