17 MRT, 2022 • Achtergrond

Tips voor gemeenteraadsleden van ondernemers: 'Dit kán niet wachten'

Voor de energietransitie, leefbare winkelcentra en ondernemers die klappen hebben gehad door de coronacrisis, is de gemeentepolitiek van levensbelang. Dit is de plek waar verandering de komende jaren nodig is. Wat kunnen ondernemers daarover meegeven aan nieuw verkozen politici?

Advies: Durf de energietransitie aan te pakken
In deze gemeente zijn ondernemers zélf alvast aan de slag te gegaan

Ondernemers genoeg die bezig zijn met de energietransitie. Zij merken hoeveel daarvoor op lokaal niveau geregeld moet worden: informatie over waar windmolens of zonnepanelen mogen, of er subsidies zijn en welke vergunningen ze moeten aanvragen. Het is allemaal niet even transparant en gefocust. Dus nam Erwin Bruinink uit Harderwijk het heft in eigen hand. Samen met een bevriende collega-ondernemer zet de directeur van IT-bedrijf 2ICT zich in voor het vergroenen van bedrijventerreinen in de omgeving, omdat hij vindt dat er verduurzaamd moet worden.
‘Op lokaal niveau vind ik de energietransitie niet goed geregeld’, zegt Bruinink. ‘Er zijn wel functionarissen voor, maar die komen vaak niet veel verder dan het versturen van nieuwsbrieven. Iedereen wacht een beetje op elkaar op dat niveau. De wethouder verwijst naar de regionale ontwikkelingsmaatschappij Oost-NL en die wacht juist weer op een plan van de gemeente. De Provincie Gelderland heeft het geld op de plank, maar dat komt niet los omdat ambtelijk alles 100 procent afgedicht moet worden. Het lijkt wel of het hun eigen geld is.’

 

‘Als ondernemer accepteer je dat je af en toe op je bek gaat’

 

Bruinink en zijn kompaan Ronald Cleijssen besloten daarom de energietransitie op bedrijventerreinen zelf aan te zwengelen, want als ondernemers houden ze er een simpele aanpak op na: is er belangstelling en geld, dan gaan we ervoor. Ze hebben een coöperatief model opgezet, wie deelneemt profiteert, daar zit geen commerciële partij tussen. ‘Wij gaan zelf de achthonderd ondernemers op 25 bedrijventerreinen in de omgeving af, kijken hoeveel vierkante meter dak beschikbaar is voor zonnepanelen en wat de mogelijkheden zijn. Soms mislukt iets’, zegt hij, ‘als ondernemer weet je dat. Je accepteert dat je af en toe op je bek gaat, maar je weet dat je het altijd weer oplost. Leren en doorgaan. Daar zijn ondernemers anders in dan ambtenaren en politici die bang zijn om fouten te maken.’

 

Energietransitie laten slagen

Inmiddels steekt Bruinink al een jaar één tot twee dagen per week in zijn project, naast het runnen van zijn bedrijf. Zonder dat hij daarvoor wordt betaald. ‘Dit doe ik voor mijn kinderen en voor Harderwijk. Ik ben wel van mening dat de overheid dit moet doen, maar daar is nu eenmaal niet genoeg kennis, kunde en organiserend vermogen. Het Rijk zegt vaak wat ze van plan is, dan komt een lijst regels en voorwaarden en dan raak je ondernemers kwijt. Neem ze aan de hand met korte duidelijke stappen. Verder worden heel veel programma’s gericht op nieuwbouw, terwijl het overgrote deel van de bedrijfspanden bestaande bouw is.’
De gemeente moet niet willen doen waar ze niet goed in zijn, zegt Bruinink. ‘Huur ons in. Ga niet zelf van alles opzetten met commerciële bureaus, maar probeer zoveel mogelijk aan te sluiten bij bestaande initiatieven zoals de onze. De buurgemeenten doen ook met ons mee, maar zonder hun bestuurlijke kaders mee te nemen waarbinnen wij moeten werken. Ik zou tegen gemeenten willen zeggen: probeer geld vrij te maken om bestaande projecten te steunen, maar probeer ze niet te runnen. En durf als bestuurder te zeggen dat je je best doet om de energietransitie te laten slagen, maar dat de kans bestaat dat je een keer mis schiet.’

Installateurs zijn druk bezig met het aanleggen van een zonnepanelenpark naast industrieterrein De Swadde in Buitenpost

Installateurs zijn druk bezig met het aanleggen van een zonnepanelenpark naast industrieterrein De Swadde in Buitenpost
Foto: Jilmer Postma/ANP

Advies: heb geduld met partners, zo net na de coronacrisis
Het zorg- en leerlingenvervoer heeft de gemeente hard nodig

Langzamerhand zijn alle coronamaatregelen weer van de baan en het lijkt er op dat de economie weer volop draait. Toch hebben lokale ondernemers behoorlijke klappen gehad. Gelukkig waren er steunmaatregelen die een totale ramp hebben voorkomen, maar nog niet alles is alweer bij het oude. De gemeente kan daarom eens nagaan met welke ondernemers zij een relatie heeft en in hoeverre die alweer helemaal op het oude niveau zijn. Neem bijvoorbeeld het zorg- en leerlingenvervoer voor kinderen en ouderen, waar de gemeente verantwoordelijk voor is. Corona heeft ook daar harde klappen uitgedeeld. ‘We kregen eerst een lockdown en een scholensluiting. Al ons vervoer ging plat’, zegt Martijn Kersing van vervoerder Noot in Ede. Het bedrijf verzorgt zorg- en leerlingenvervoer in verschillende regio’s van Nederland. Voor corona deed Noot dagelijks zesduizend WMO(gehandicapten)-ritten en reed het 8.500 leerlingen naar en van het (speciaal) onderwijs. ‘Toen kwam er een vervoerprotocol met regels over aantallen passagiers, schermen en mondmaskers, daarna weer een lockdown, weer een opstart, weer een vervoersprotocol. Dat heeft verschrikkelijk veel gevraagd van onze planners. Veel chauffeurs waren ziek. Veel leerlingen waren ziek. Met de schoolsluitingen kregen we extreme volumedalingen.’

 

‘Veel chauffers zijn inmiddels gestopt’

 

Dat is allemaal voorbij en toch speelt de gemeente nog steeds een belangrijke rol in de toekomst van het bedrijf. ‘Omdat we op veel fronten hebben afgeschaald, duurt het even voordat we weer helemaal zijn opgeschaald’, legt Kersing uit. ‘Gekoppeld aan een extreem hoog ziekteverzuim zorgt dat voor onrust bij met name leerlingen van het speciaal onderwijs. Zij zien hun vaste gezichten niet meer en kunnen daar slecht mee om gaan. Veel chauffeurs zijn gestopt. Wij hebben ze wel benaderd om terug te komen, maar velen willen dat niet en dat is begrijpelijk als je net ergens bent begonnen.’

 

Overleggen met de gemeente

Al is het leerlingenvervoer weer op peil doordat de scholen open zijn, het sociaal-recreatieve ouderenvervoer en het WMO-vervoer is nog niet op het oude niveau. ‘Ik kan me ook wel voorstellen dat je, als je 86 jaar bent, niet meteen weer in het oude ritme van sociale activiteiten zit. Voorzichtigheidshalve laat je de klaverjasavondjes misschien nog even voor wat ze zijn.’
Wat kan de gemeente dan doen? ‘Wat helpt is als we met de beschikbare capaciteit meer ritten kunnen doen’, denkt Kersing. ‘Door bijvoorbeeld de scholen na elkaar te laten beginnen, kunnen we meerdere ritten maken achter elkaar. Ik wil graag in overleg over wat uitvoerbaar is, wat kunnen we spreiden en mogen we extra aanrijtijden rekenen? We kunnen het niet aan om van 50 procent in een paar weken weer op 90 procent van de ritten te zitten. Daar moeten we met de gemeenten een strategie voor maken, zodat we niet met te strakke doelen en aanhangende boeteclausules zitten.’

Advies: geef de binnenstad de volle aandacht
Het recept voor een gezellige binnenstad komt niet van het Binnenhof, maar uit het gemeentehuis

In veel plaatsen is ‘even erop uit’ hetzelfde als ‘even naar de winkelstraat’. Toch wordt de winkelstraat al jaren steeds leger. De opkomst van online winkelen zorgde al voor flinke gaten, de coronacrisis heeft er een stevige trap achteraan gegeven. Gecombineerd met het al bestaande overaanbod aan winkels, is er genoeg reden voor aandacht van de lokale politiek. Gebeurt er niets, dan neemt de leegstand verder toe.
‘De retail is de grootste werkgever’, zegt INretail-directeur Jan Meerman. ‘Veel mensen hebben in winkels hun eerste baan of stageplek.’ Wat hem betreft wordt het tijd om winkelgebieden te benaderen als verblijfsgebieden met vooral winkels. Maar dus ook met appartementen of kantoren als dat de levendigheid bevordert. Juist hier zijn het dus lokale politici die het verschil kunnen maken, want het recept voor een gezellig en functioneel winkelbestand komt niet van het Binnenhof maar uit het gemeentehuis.

Het altijd gezellige Groningen

Het altijd gezellige Groningen
Foto: Pixabay

‘Een dorpscentrum of binnenstad heeft meerdere functies,’ benadrukt Meerman. ‘Stel een wethouder centrum/binnenstad aan die regie kan voeren op de al die verschillende functies.’ In eerste instantie zou de lokale overheid de klappen van corona moeten opvangen met zo laag mogelijke lasten voor bedrijven, vindt Meerman. ‘Laat de lokale lasten, de parkeertarieven en kosten van vergunningen in elk geval nooit sterker stijgen dan het inflatiepercentage. De financiën van gemeenten staan onder druk, maar ondernemers hebben de afgelopen jaren ingeteerd op vermogen of belastingschuld opgebouwd die zwaar drukt op de bedrijfsvoering.’
Daarnaast zijn winkeliers ook geholpen met een goed plan voor winkelgebieden. ‘De gemeente kan zorgen voor een goede samenwerking tussen gemeente, winkeliers en vastgoed’, denkt Meerman. ‘Samen kunnen ze inventariseren wat een winkelgebied nodig heeft en wie wat gaat doen. En zorg er dan ook voor dat winkelgebieden in eenzelfde gemeente betrokken raken bij elkaars plannen, zodat ze effect hebben op de hele lokale economie .

 

‘De gemeente kan zorgen voor goede samenwerking tussen verschillende partijen’

 

En samen wordt in dat geval ook de portemonnee getrokken, als het aan Meerman ligt. ‘Stimuleer dat gezamenlijk geïnvesteerd wordt met bijvoorbeeld een Bedrijven Investeringszone (BIZ) waar ondernemersgeld in zit en verdubbel dat budget vanuit de gemeente.’ En als de gemeente dan toch bezig is, besluit Meerman, geef dan ook de consument een zetje: ‘Stimuleer en ondersteun lokaal kopen, ook als gemeente, slimme distributie en hubs voor bevoorrading met elektrisch vervoer.’

 

Op de hoogte blijven van onze beste artikelen? Schrijf je dan gratis in voor onze nieuwsbrief.

Handig: de wekelijkse Forum-alert

Handig: de wekelijkse Forum-alert

binnenstadenergietransitiegemeentengemeenteraadsverkiezingenondernemersondernemerschapretail