Oproep Europees bedrijfsleven: gebruik handel als instrument voor concurrentievermogen

In juni zal de Europese Commissie naar verwachting een nieuwe strategie uitbrengen over economische veiligheid. Vanuit het Europese bedrijfsleven komt deze week de oproep om hierbij ook expliciet te kijken naar de rol van handel om het Europese concurrentievermogen te versterken.

Geef handel een boost
In de huidige geopolitieke verhoudingen lijkt de EU steeds meer aan invloed in te boeten. Veel industrieën en delen van toeleverantieketens zijn verdwenen uit Europa waardoor onze afhankelijkheden van andere landen zijn toegenomen. Ook moeten we vooruit kijken naar de economie van de toekomst, en de benodigdheden voor de groene en digitale transities. Handel kan gebruikt worden als instrument om de concurrentiepositie van Europese bedrijven te verstevigen door marktkansen te creëren, Europese (duurzaamheids)standaarden te exporteren en de weerbaarheid van toeleverantieketens te versterken.

Om dit te doen moet er vaart gezet worden achter het afsluiten van Europese handelsverdragen met Chili, Mexico, Mercosur en Nieuw-Zeeland. Ook moet er blijvend geïnvesteerd worden in de lopende onderhandelingen met onder andere Australië, India en de ASEAN-landen. De implementatie van handelsverdragen moet voorop staan. Door nieuwe handelsverdragen aan te gaan is het makkelijker voor bedrijven om de ketens te diversifiëren, waardoor afhankelijkheden van één land verminderd kunnen worden.

Als deel van de handelsverdragen moet de EU minimum duurzaamheidsstandaarden opnemen, die meetbaar, transparant en in lijn zijn met bestaande internationale conventies (zoals het akkoord van Parijs en de ILO standaarden). Zo kunnen wij onze groene en sociale standaarden exporteren zonder over te gaan op ‘groen protectionisme.’

Internationale partnerschappen
Daarnaast is het van belang dat de EU blijft inzetten op de hervorming van de WTO. Een internationaal op regels gebaseerd systeem werkt het beste. Dat wil niet zeggen dat andere internationale afspraken bij voorbaat niet mogelijk zijn. De EU moet gebruik maken van de flexibiliteit die binnen de WTO-regels mogelijk is. Dit kan door het vormen van coalities op bepaalde sleutelgebieden zoals duurzaamheid en staatsteun, als WTO brede afspraken niet mogelijk zijn.

Ook naast handel kan de EU inzetten op internationale partnerschappen, bijvoorbeeld tussen kennisinstellingen. Investeringen in andere landen, bijvoorbeeld als onderdeel van de Global Gateway, kunnen hieraan bijdragen.

Economische veiligheid
Naast de openheid heeft de EU een goedgevulde toolbox beschikbaar om meer beschermende maatregelen te kunnen nemen. Bij de invoering van nieuwe exportrestricties moet de EU de impact op het concurrentievermogen van bedrijven goed onderzoeken. Ook hierbij is samenwerking met internationale partners en een goede afstemming binnen de EU van belang. Dit voorkomt fragmentatie van de interne markt en geeft minder concurrentievoordeel aan derde landen met minder strikte maatregelen.

Op het gebied van investeringsbescherming moet ook eerst geëvalueerd worden wat de huidige maatregelen bereiken voordat er nieuwe maatregelen komen. Er gaat tijd overheen voordat dit soort instrumenten daadwerkelijk resultaten laten zien. Te snel nieuwe aanpassing doorvoeren kan daardoor averechts werken.

Ook is het bedrijfsleven geen groot voorstander van restricties op uitgaande investeringen. Dit moet alleen als laatste redmiddel bij zorgen over nationale veiligheid een optie zijn. De EU heeft een economie gedreven door innovatie. Een betere bescherming is daardoor het versterken van intellectueel eigendom – zowel bilateraal als in multilaterale afspraken – en door ambitieuze digitale bepalingen op te nemen in handelsverdragen, zoals rond veilig verkeer van data en privacy.

Het nieuwe position paper van Business Europe is te vinden op de website: Open strategic autonomy – How trade policy can best support European competitiveness | BusinessEurope