In 2019 hebben de EU en de Mercosurlanden - Brazilië, Argentinië, Uruguay en Paraguay - een akkoord bereikt over een vrijhandelsverdrag tussen de twee blokken. De afgelopen jaren heeft het 'legal scrubbing'-proces plaatsgevonden. Dit is het proces waarin alle juridische details op orde worden gebracht en vertaald in alle EU-talen. Nu is het aan de Parlementen en de Raad om te stemmen om het verdrag goed te keuren.
Het Nederlandse bedrijfsleven is een groot voorstander van vrijhandelsverdragen omdat deze bijdragen aan de welvaart in zowel de EU als in de partnerlanden en kennis en innovatie versterken door partnerschappen te ondersteunen. Daarnaast helpen handelsverdragen ook om ongelijkheid tegen te gaan. Voor de EU opent het verdrag een grote markt waar zij een bijdrage kan leveren aan het tegengaan van armoede en het aanpakken van verschillende uitdagingen. Bijvoorbeeld op het gebied van watermanagement, gezondheid, voedselveiligheid en inrichting van uitdijende steden. Aan de andere kant blijven de belangen van Europese boeren bijvoorbeeld beschermd door quota op bijvoorbeeld de invoer van rundvlees.
Ongeveer een kwart van de Nederlandse import van buiten de EU komt uit Mercosur.
Tegengaan van ontbossing
Lange tijd was er grote weerstand tegen het verdrag, voor een groot deel omdat met name Brazilië te weinig deed om ontbossing van de Amazone tegen te gaan. Onder President Bolsonaro werden er recordhoeveelheden woud gekapt. Met de verkiezing van Lula als nieuwe president eind 2022 is dat echter radicaal veranderd. Zo is er in januari 2023 al 60 procent minder gekapt dan een jaar eerder, blijkt uit satellietbeelden. Voor Lula was het tegengaan van (illegale) ontbossing in de Amazone een belangrijke verkiezingsbelofte waar hij dus duidelijk direct actie op onderneemt.
De EU en de Mercosurlanden zijn verder nog in gesprek om extra bepalingen in het akkoord op te nemen om de Amazone te beschermen. Ook heeft de EU eenzijdige maatregelen genomen om wereldwijd ontbossing tegen te gaan, zoals het nieuwe ontbossingsinstrument (de opvolger van de EU Timber Regulation) dat producten gemaakt met ontbossingsproducten moet weren van de interne markt.
Geopolitiek belangrijk
Naast dat het Mercosurverdrag bijdraagt aan het tegen gaan van ontbossing heeft het ook een groot geopolitiek belang. Europa probeert een middenweg te zoeken tussen de steeds toenemende spanning tussen de VS en China. Daarvoor is het van belang om partnerschappen aan te gaan met andere landen. De Chinese aanwezigheid in Zuid-Amerika is de afgelopen jaren enorm gegroeid en Europa kan hier een alternatief voor bieden.
Daarnaast hebben recente crises laten zien hoe belangrijk het is om toeleverantieketens veerkrachtiger te maken en te diversifiëren, waardoor handelsverdragen een belangrijkere rol krijgen. Daardoor zijn we niet afhankelijk van één land als er iets mis gaat.
Tijdlijn
Het is dus van belang het verdrag snel te ratificeren. In oktober vinden in Argentinië nieuwe verkiezingen plaats en mei volgend jaar gaan we in Europa naar de stembus. Als we het Mercosurverdrag tegen die tijd (voorlopig) in werking laten treden is het dus van belang dat het deze zomer wordt aangenomen. Het huidige Zweedse voorzitterschap heeft Mercosur weer op de agenda geplaatst en ook Spanje, de volgende voorzitter, is gemotiveerd om het verdrag aan te nemen.
Op donderdag 9 maart vindt in de Tweede Kamer een rondetafelgesprek plaats over het Mercosurverdrag. VNO-NCW zal hier in het eerste blok spreken voor het bedrijfsleven.
