‘De president van De Nederlandsche Bank (DNB) wijst terecht op de gevaren van een dreigende loon-prijsspiraal.’ Dat zeggen MKB-Nederland en VNO-NCW naar aanleiding van het gesprek met Klaas Knot zondag in tv-programma Buitenhof. ‘Waar de lonen omhoog kúnnen, moet dat ook gebeuren. Het vraagt echter een zorgvuldige balans. Steeds hogere loonstijgingen komen immers ook weer terecht in hogere prijzen. Bedrijven moeten kostenstijgingen doorberekenen om te kunnen blijven investeren in de toekomst.’
Cao- en loonstijgingen rond 7,5%
Nu al liggen de cao- loonstijgingen rond de 7,5% en daarboven worden veel eenmalige/extra beloningen verstrekt. Het gevaar bestaat dat we in een loon-prijsspiraal belanden waar niemand beter van wordt, aldus de ondernemersorganisaties. ‘Dat is zorgwekkend. Zoals DNB-president Knot zondag terecht aangaf, worden dit en volgend jaar moeilijker voor bedrijven doordat bijvoorbeeld de vraag naar producten en diensten aan het afnemen is en rentes oplopen.’
Resultaten van bedrijven
De loonontwikkeling wordt in het publieke debat momenteel gekoppeld aan winsten die multinationals wereldwijd maken. Voor de loonontwikkeling in Nederland moet echter worden gekeken naar de resultaten van bedrijven in Nederland.
Genuanceerd
Rabobank kwam afgelopen vrijdag met een onderzoek waaruit blijkt dat de verkoopprijzen in het bedrijfsleven in het laatste kwartaal van 2022 harder zijn gestegen dan strikt noodzakelijk om de winsten op peil te houden. Volgens de ondernemersorganisaties is dit onderzoek genuanceerd. ‘Prijsverhogingen zijn volgens Rabobank te verklaren vanuit de oververhitte economie en mogelijk anticiperen bedrijven al op de toekomstige kostenstijgingen, zoals de steeds verder oplopende lonen. In het publieke debat wordt de suggestie gewekt dat ondernemers misbruik zouden maken van de situatie door prijzen meer te verhogen dan nodig. Dit volgt niet uit het onderzoek’, aldus MKB-Nederland en VNO-NCW. Zij vinden ook dat dat niet zou moeten gebeuren, omdat de inflatie beteugeld moet worden. ‘Werkgevers hebben daarin een rol, net als vakbonden.’
Marges
De ondernemersorganisaties wijzen er verder op dat hogere winsten niet per se het gevolg zijn van meer marge. Zo zien we bij sommige grote bedrijven de winsten wel toenemen, maar de marges juist dalen. In diverse sectoren verwerken bedrijven ook nog de gevolgen van de coronaperiode en verder wordt soms extra winst gemaakt door de eenmalige verkoop van dochterbedrijven. Eerder dit jaar bleek uit CBS-onderzoek dat veel Nederlandse bedrijven juist nog altijd moeite hebben om de hogere kosten door de oorlog en verstoorde ketens door te berekenen.
Vervolgonderzoek nodig
MKB-Nederland en VNO-NCW vinden dat de Rabo-analyse uitnodigt tot een vervolgonderzoek naar inflatie, waarbij dan ook onderscheid wordt gemaakt naar sectoren en bedrijfsgrootte. ‘Dit onderzoek beperkt zich immers tot het macrobeeld en zegt niets over branches of individuele bedrijven.’
