Contractbreuk door corona: 'Zo ga je toch niet met elkaar om?'

Het zal je maar gebeuren als ondernemer in de schoonmaak, catering of beveiliging. Je hebt een contract met de klant, en opeens ligt daar een brief op je bureau: de klant betaalt niet meer. Zegt eenzijdig het contract op. Wat doe je dan? Twee ondernemers vertellen. 'Ik vond het ontzettend kil en koud op deze manier.'

Als donderslag bij heldere hemel. Zo typeert Emill de Waal, eigenaar van de Huschka Groep, de shock van de aankondiging van de 'intelligente lockdown'.

'En daarna beland je in een rollercoaster', zegt de ondernemer. 'Het ene moment staan mijn 180 medewerkers te beveiligen bij scholen en bedrijven, het andere moment vallen er klussen weg.' Want veel bedrijfspanden en alle scholen zijn immers gesloten. En daardoor zijn de mensen van Huschka dus niet meer nodig op die plekken. 'Bij veel opdrachtgevers valt bovendien een heel groot deel van hun eigen omzet weg', zegt De Waal. 'Waardoor ze kosten willen besparen. En ja: dan kijken ze dus het eerste naar ingekochte dienstverlening zoals die van ons.'

'blijkbaar is zo'n relatie in crisistijd niets meer waard'

Maar hoe sommige klanten nu met ons omgaan: dat had hij echt niet verwacht, vertelt de ondernemer. En tot zijn verbazing zijn het geen bedrijven die opeens de samenwerking opzegden, maar juist semioverheidsinstellingen die hem lieten weten geen beveiliging meer nodig te hebben. De Waal wil geen namen noemen. 'Maar het meest teleurgesteld ben ik over een organisatie waar de essentie van de aanbesteding een duurzame samenwerking was. We hebben een contract afgesloten voor maximaal acht jaar voor honderden uren in de week. Blijkbaar is zo'n relatie in crisistijd niets meer waard.'

Waar blijft die solidariteit nou?Laten we solidair met elkaar zijn, schrijven brancheorganisaties OSB, Veneca en de Nederlandse Veiligheidsbranche. Dat betekent dus: ga niet zomaar het economische verkeer stil leggen door rekeningen niet meer te betalen, of diensten zomaar tot nul af te schalen. Helaas gebeurt dat op dit moment wel. Bij verschillende overheids- en semioverheidsinstellingen, zoals ministeries en universiteiten, worden eenzijdig en per direct zonder zogenoemde 'overbruggingsafspraken' diensten opgezegd. Maar ook bij grote winkelketens, waarvan sommige ook niet betaald hebben over januari, februari en maart. En aangeven tot juli helemaal niks meer te betalen vanwege de coronacrisis. Sommige bedrijven verlengen betaaltermijnen met drie maanden of dwingen opdrachtnemers tot lagere tarieven.
Daarmee hebben bedrijven uit de drie branches een nog groter probleem om hun salarissen en vaste kosten te blijven betalen. Een overheidsinstelling die niet door wil betalen? Onnodig rondpompen van geld, zeggen de branches, aangezien hun bedrijven dan een groter beroep moeten doen op de overheidsmaatregelen. Hun boodschap: hou je aan afspraken, blijf rekeningen betalen, vermijd stunttarieven, en vooral: ga met elkaar in gesprek en zoek naar oplossingen.

De ondernemer werd erover gecontacteerd door een medewerker van die organisatie. 'Overmacht, was de boodschap. Eigenlijk heel kil en koud. Het overviel mij en kwam keihard bij mij binnen. Het gaat om een semioverheidsinstelling! Die dit geld allang heeft gebudgetteerd. Wat ga je dan met dat geld doen, vraag ik me af?'

'Wat ga je dan met dat geld doen, vraag ik me af?'

Personeel in dienst houden

Dat terwijl hij zelf juist heel duidelijk iedereen in dienst wil houden bij zijn bedrijf en op dit moment alles voor zijn mensen over heeft. 'Ik vind het heel krom dat het Rijk ondernemers oproept om personeel netjes in dienst te houden. En dan vervolgens zélf opdrachten gaat intrekken.' Hij heeft er maar één verklaring voor: angst. Niet weten wat er komen gaat. En zelf heeft hij die angst natuurlijk ook, alleen gaat zijn bedrijf er anders mee om. 'We zijn nu vijf weken verder en ik vind het tijd om nader tot elkaar te komen. Ik hoop toch dat deze instelling op een gegeven moment aan zelfreflectie gaat doen. Minister Hoekstra doet een moreel appèl op gezonde bedrijven om geen gebruik van regelingen te maken als ze die niet nodig hebben. Nou, datzelfde appèl doe ik op overheidsinstellingen die diensten intrekken.' Gelukkig zijn er ook positieve voorbeelden. Een andere instelling vroeg aan De Waal of de ingehuurde beveiligers misschien op een andere manier kunnen worden ingezet. Weer een ander betaalt voorlopig door. De Waal: 'Zij zijn met mij in gesprek gegaan. Samen kijken we naar de mogelijkheden. Zowel wij als zij hebben nog nooit een pandemie meegemaakt. Maar je kunt toch niet koud eenzijdig opzeggen?'

Hoe kom jij de crisis door? Deel je ervaringenWat doe je als ondernemer als je nu gedwongen bent tijdelijk je deuren te sluiten? Of als je van de ene op de andere dag door het coronavirus bijna geen klanten meer hebt? Misschien wil je dan wel in contact komen met andere ondernemers: om jouw ideeën of zorgen te delen. Of juist je oplossingen om deze tijd door te komen. #sharingiscaring Of misschien heb je vragen die je andere ondernemers wilt stellen. Dan vind je hier een platform waarop je gemakkelijk in contact kunt komen met andere ondernemers. Samen zetten we de schouders eronder en helpen we elkaar, toch? 

85 procent van de omzet 

Crisis of geen crisis, cateraar Appel is een 'gezond familiebedrijf', zegt directeur Hans van Veen. 'Maar we zijn op dit moment wel 85 procent van de omzet kwijt. We verzorgen de lunch en soms het avondeten op zo'n 200 onderwijsinstellingen, van middelbare school tot universiteit. En die zijn waarschijnlijk tot na de zomer dicht.' 
De 15 procent omzet die het bedrijf nog wel heeft, komt uit bedrijfskantines. Van Veen: 'Zo'n 60 procent is dicht. Op andere plekken is de omzet minimaal, en een handjevol is gewoon helemaal open.'

'wíj betalen onze leveranciers wel op tijd, waarom mijn klanten mij niet?'

Hij merkt dat klanten 'slechter betalen'. Dat betekent: bedrijven betalen later dan gebruikelijk. Van Veen: 'We kunnen het hebben hoor, als klanten één of twee maanden later betalen. En voor de duidelijkheid: wij betalen onze leveranciers wél op tijd, die zijn daar dus niet de dupe van.' Maar hij ziet toch ook gebeuren dat sommige van zijn klanten een 'koude' brief sturen naar het bedrijf. 'Waarin ze bijvoorbeeld aankondigen de komende zes maanden 90 dagen later te betalen. Wat ik daarvan vind? Tja, niet netjes natuurlijk. Zo'n eenzijdige brief verdient geen schoonheidsprijs.' Als zo'n brief op zijn bureau belandt, belt Van Veen vaak zelf even. 'Als je normaal met elkaar overlegt, kom je er altijd uit, is mijn ervaring. Wij doen vaak water bij de wijn en de klant ook. Maar het kan niet zo zijn dat je een brief stuurt en aankondigt niet meer te betalen.' Een tactiek die een beetje Amerikaans aandoet, vindt hij. 'Zo van: we slaan ze even flink neer, mes op de keel, en dán ga ik pas onderhandelen. Dan kan het alleen maar meevallen. Dat is niet mijn tactiek. Ook wij moeten ons bedrijf nu goed op de rit houden en dat kan niet als niemand meer wil betalen.'

'Doe geen dingen die je in een normale situatie ook niet zou doen'

Enerzijds begrijpt hij de wanhoop bij sommige bedrijven ook wel. 'De nood is hoog bij veel ondernemers. Wij op onze beurt merken dat de NOW-regeling niet helemaal past omdat ons bedrijf groeit en er in april veel nieuwe klanten zijn bijgekomen.' Maar anderzijds: laten we netjes met elkaar om blijven gaan, is zijn boodschap. 'We moeten het samen oplossen. Bijna iedere ondernemer heeft het nu lastig. Bel elkaar, of stel het afspraken maken nog even uit. Maar doe geen dingen die je in een normale situatie ook niet zou doen.'

De vrouw op de foto die boven dit artikel staat, komt niet voor in het verhaal.