Samen zijn ze goed voor 10 miljard omzet per jaar. Werk is er genoeg. En toch is het voortbestaan van ambachten onzeker. Want hoe kom je aan een opvolger als de vakopleiding verloren gaat? Dat dreigt te gebeuren nu het ministerie van Onderwijs een kleine subsidie wil intrekken. Hoe moeten we straks zonder die ambachten? Forum maakte een korte serie. Vandaag deel 2: de schoenmaker.
Als kind zat hij elke zaterdag op een kruk in de zaak van z'n vader. In een decor van potten lijm, hamers, tangen en metalen leesten. De draaiende tollen en brommende machines hadden bijna iets magisch. Hij ziet z'n eigen verwondering van toen terug in de ogen van kinderen die nu in zijn zaak komen. 'Die staren naar de apparaten alsof het robots zijn. Het is ook best een spectaculair gezicht.'
Voor Theo Frijn (33) leidde die verwondering 14 jaar geleden tot een carrière als schoenmaker. Inmiddels mag hij zich zelfs Europees Kampioen schoenherstellen noemen, zo goed heeft hij dit ambacht onder de knie.
Dit zijn de mannen en vrouwen van 10 miljardAmbachten – van lijstenmaker tot betonvlechter – hebben vaak een zweem van mysterie en het verleden om zich heen hangen. Maar vergis je niet: ze leveren de economie veel banen en geld op. Het gaat om honderden specialistische beroepen, die onmisbaar zijn. Gezamenlijk hebben ondernemers in de sector 'specialistisch vakmanschap' 80.000 mensen in dienst en zetten ze jaarlijks ruim 10 miljard om. Belangrijk voor het behoud hiervan is het Meld- en expertisepunt specialistisch vakmanschap, onderdeel van de SBB, de organisatie waarin bedrijfsleven en onderwijs samenwerken. Dat meldpunt helpt brancheverenigingen onder andere met het behoud van opleidingen op mbo-niveau, het maken van arbeidsmarktverkenningen en geeft het de aandacht die ze verdienen. Zelf is dit niet te doen voor de branches: daar zijn ze gewoonweg te klein voor. Om dit voor elkaar te krijgen stelde het ministerie van OCW de afgelopen vijf jaar jaarlijks een kleine subsidie beschikbaar van 450.000 euro. Die regeling dreigt nu te verdwijnen. Een verkeerd signaal. Werkgelegenheid is er genoeg in de ambachtssector. En wat is een subsidie van 450.000 euro nou voor een gezamenlijke omzet van 10 miljard?
Hij runt Shoe Spa in Amsterdam samen met zijn vader. Zijn moeder, broer en nichtje hebben een schoenherstelbedrijf in Baarn. Oh, en zijn zus en zijn vriendin hebben zich beiden gespecialiseerd in orthopedie. Kortom, een familie vol schoenenvaklui.
Theo Frijns haalde vorige maand, met een ongekend hoge score, de titel Europees Kampioen Schoenmaken binnen. Kijk en luister hier wat hij daarvoor moest doen
Prachtig ambacht
'Het lijkt inderdaad of het was voorbestemd', lacht Frijn. 'Na school had ik een tussenjaar en wist ik niet meteen wat ik wilde doen. Mijn vader zei: 'Nou, dan ga je met mij mee.' Zo ben ik begonnen, maar de keuze om er echt mijn beroep van te maken, was héél bewust. Het is een prachtig ambacht waar je met je handen mooie dingen maakt en herstelt.' Vergis je niet, het is echt een belachelijk moeilijk vak, legt Frijn uit. 'Ik leer nu nog elke dag.'
De vraag van de klant is ook elke dag anders. Zijn zaak in de hoofdstad heeft grote ramen die contact met de buurt makkelijk maken. Ze komen allemaal; voor nieuwe hakken en voor een praatje. Arm, rijk, onbekend, BN'er. 'Dat vind ik ook zo mooi. En de ene keer voer je wat klein stikwerk uit, dan werk je weer aan een sneaker, of je doet een kostbare reparatie.'
