Unilever heeft net een vijandige overname afgeslagen, AkzoNobel zit nog middenin de strijd. Een jaar reactietijd is wat minister Kamp bedrijven voorstelt. Maar is dat de oplossing volgens de SP en D66?
Jan Paternotte
‘Markt niet te veel dichtgooien’
‘Het is goed dat minister Kamp van Economische Zaken snel handelt en de zaak niet overlaat aan het volgende kabinet. De overnameproblematiek speelt namelijk nu, onder meer in verband met de hoge dollarkoers en de lage rente. Maar het voorstel van Kamp om bedrijven een jaar bedenktijd te geven bij een vijandige overnamepoging had wel wat minder vrijblijvend gemogen. Bedrijven moeten in die periode wel serieus aan de slag met bijvoorbeeld een alternatief voor de aandeelhouders, en het raadplegen van alle stakeholders, vind ik. Die bedenktijd is niet bedoeld om alleen maar te traineren.’
‘Ik ben voor een open economie met zo weinig mogelijk barrières, want daar moet Nederland het van hebben. Tegelijkertijd constateer ik dat andere landen hun bedrijven óók beschermen. Frankrijk zegt gewoon: blijf van onze bedrijven af. In Duitsland zit de vakbond in het bestuur van bedrijven. Engeland heeft een commissie ingesteld die overnames toetst. Nederland moet uitkijken dat het niet gekke Gerritje wordt.'
'we moeten niet gekke Gerritje worden'
'Ik heb liever dat er een Europees level playing field komt. Dan hoef je niet bang te zijn voor overnames omdat het bij jou zo makkelijk is.’
‘In Nederland wordt, onder meer door minister Dijsselbloem en de SP, ook voorgesteld om een toetsingscommissie in het leven te roepen. Die moet dan kijken of overnames bij het regeringsbeleid passen. Voor strategische netwerkbedrijven kan ik me dat wel voorstellen, maar niet voor bedrijven die pindakaas en verf produceren. Je kunt de doelgroep vooraf wel beperken, maar ik ben bang dat het in de praktijk wordt opgerekt tot álle bedrijven die werk maken van innovatie, duurzaamheid of werkgelegenheid.’
Maarten Hijink (SP)
‘Geef werknemers grotere stem’
‘Ik vind het voorstel van minister Kamp mager. Een jaar bedenktijd haalt de druk van de ketel, maar er is meer nodig. Dan denk ik vooral aan de positie van de werknemers van bedrijven die overgenomen dreigen te worden. Ik wil een werknemersvergadering die evenveel macht krijgt als de aandeelhoudersvergadering. Werknemers hebben meer oog voor de langetermijnbelangen van het bedrijf. In Duitsland hebben werknemers ook meer inspraak, dus zo gek is die gedachte niet. In de afweging moet een balans zijn tussen het bestuur, de aandeelhouders, de werknemers en de overheid. Die moeten er met z’n allen uit komen als er een overname op tafel ligt.’
‘Het is vreemd dat D66 zo eenzijdig de kant van de aandeelhouders kiest. Dan geef je het geld te veel de macht. Het langetermijnbelang is gewoon niet in goede handen bij de aandeelhouders. Daarom wil ik ook een commissie die zich buigt over vijandige overnames.'
'lange termijn niet in goede handen bij aandeelhouder'
'Van tevoren moet je de criteria voor overnames die je gaat toetsen goed vaststellen. Maar alleen overnames waarbij de nationale veiligheid in het geding is vind ik te beperkt. Het gaat mij om het publieke belang: van innovatie, werkgelegenheid en overheidsinvesteringen in het bedrijf dat overnamekandidaat is.’
‘Het zou mooi zijn als je in Europees verband tot enige afstemming van het overnamebeleid in de lidstaten kunt komen, zolang dat maar niet leidt tot het overdragen van bevoegdheden. Veel verder moet je niet gaan, want dan vrees ik een soort Europees gemiddelde dat minder beschermend is dan ik voorsta. Bovendien heb je het dan geregeld binnen Europa, maar kan de rest van de wereld nog gewoon zijn eigen gang gaan.’
