Maar liefst 50 burgemeesters zetten zich in voor een beter vestigingsklimaat in Nederland. Niet alleen van de grote steden, ook burgemeesters van middelgrote en kleine gemeenten ondertekenden begin juli een brief die MKB-Nederland en VNO-NCW het kabinet stuurden namens het bedrijfsleven. Twee burgemeesters van ’gewone’ middelgrote gemeenten, Oss en Westland, vertellen waarom zij dit deden.
'Ik heb wel even geaarzeld', zegt burgmeester Wobine Buijs-Glaudemans (VVD) van Oss eerlijk. 'Maar toen ik de brief van VNO-NCW las, dacht ik: Jullie doen jezelf te kort. Dat mag best steviger.' De brandbrief van MKB-Nederland en VNO-NCW gaat dus ook niet over de vraag hoe Nederland zo aantrekkelijk mogelijk wordt voor buitenlandse multinationals. Dat is een heel ander verhaal. De brief gaat over het vestigingsklimaat voor Nederlandse bedrijven. Hoe zorg je ervoor dat bedrijven overal in het land goede condities tegenkomen voor hun bedrijf?
Vestigingsklimaat is belangrijk, ook voor Oss
'Oss heeft 10 jaar geleden enorm te lijden gehad van de economische crisis', verklaart Buijs-Glaudemans haar interesse in het bedrijfsleven-pleidooi. 'Veel industrie is als gevolg daarvan verdwenen met verlies van veel banen. Toen begonnen wij ons echt de vraag te stellen: Hoe gaan wij de toekomst tegemoet? Wij hebben toen al heel gericht bedrijven opgezocht om te vragen wat zij nodig hebben.' Het bedrijfsleven is meer dan producten of diensten verkopen, benadrukt Buijs. 'Bedrijven leveren een bijdrage aan brede welvaart. Het gaat ook over banen, inkomen zodat je voor anderen kunt zorgen. Werk is een zinnige dagbesteding waarin je jezelf kunt ontwikkelen. En als bedrijf moet je een goede buur zijn. Dat hoort er ook bij. Niet alleen halen, ook brengen.'
Er worden heel wat brieven gestuurd nu de formatie voor een nieuw kabinet bezig is en Buijs-Glaudemans krijgt regelmatig verzoeken om deze mede te ondertekenen. Ze is er niet scheutig mee. Toch deed ze het deze keer wel. 'Wat ik mooi vind, is dat VNO-NCW hierin het streven naar brede welvaart en het nieuwe Rijnlandse Model omarmt. Ook met duurzaamheid. Als overheid én bedrijfsleven kunnen wij daar samen een bijdrage aan leveren. Bedrijven moeten ergens kunnen landen waar een goede beroepsbevolking is, goede vervoersverbindingen zijn en waar ze met één overheid kunnen dealen.'
Om voor Oss het vestigingsklimaat te verbeteren, moet gedaan worden wat eigenlijk voor elke middelgrote gemeente gedaan moet worden. De variatie moet terug in het banenaanbod. Daar heeft de overheid een rol in, vindt Buijs-Glaudemans. 'Vroeger hadden wij alles in Oss: een hbo, het Waterschap, de Belastingdienst. Dat leverde een grote groep hoog opgeleiden op in de gemeente, die ook specifieke activiteiten organiseerden voor de gemeenschap.'
'vroeger had oss alles: hbo, waterschap, belastingdienst. maar nu...'
Oproep aan het kabinet: zet niet alle kaarten op één stad
'De lokale werkgelegenheid is nu te afhankelijk van het bedrijfsleven. Wij moeten zelfs opletten om het mbo binnenboord te houden, we verliezen steeds meer onderwijs. Ik zou aan Den Haag willen zeggen: Stop de concentratie. Zet niet alle kaarten op één stad. Zo trek je de andere leeg. Maar ook moet de flora- en faunawet minder gedetailleerd, zodat we weer kunnen bouwen voor iedereen. En er moet écht industriebeleid komen. Wij hebben een wendbare beroepsbevolking nodig, dat moet decentraal aangepakt worden, gericht op de noden van de regio’s. Dat kan de landelijke overheid ook best, dat heeft ze laten zien met de Regiodeals.'
Wel opmerkelijk trouwens dat de burgemeester van een SP-bolwerk als Oss optrekt met bedrijfslevenorganisaties. Zeker niet, zegt Buijs-Glaudemans. 'Ik zie in mijn gemeente dat de SP zich er altijd bewust van is geweest dat bedrijven er moeten zijn. Maar ze vinden dat er een zekere fairheid moet zijn. Ik zie dat VNO-NCW ook die slag, die onderhuids wel leefde, nu in openheid maakt.'
In februari presenteerden MKB-Nederland en VNO-NCW hun nieuwe visie op Nederland. Hier kun je de hele visie 'Ondernemen voor brede welvaart' lezen. En lees dan ook meteen het interview met VNO-NCW-voorzitter Ingrid Thijssen over de inzet voor brede welvaart
Westland is een belangrijke speler als het gaat om vestigingsklimaat
Voor burgmeester Bouke Arends (PvdA) van Westland was er geen twijfel of hij zich zou aansluiten. 'Wij zijn de vijfde economie van Nederland', zegt hij strijdlustig. 'Dus een zeer belangrijke speler als het gaat om het vestigingsklimaat. Op jaarbasis wordt hier ter waarde van 5 miljard aan bloemen, groente en fruit geëxporteerd. Dat is nog los van wat er allemaal internationaal verdiend wordt door de kassenbouwers die vanuit Westland actief zijn. Wij zijn het grootste tuinbouwcluster ter wereld.'
Wat Arends betreft staat het regionale vestigingsklimaat bovenaan de agenda. 'Wat wij nodig hebben is goede infrastructuur, goed ov en voldoende mensen op alle niveaus. Dat zijn de handjes in de kas, die nog veel uit Oost- en Midden-Europa komen, en hoog opgeleid personeel dat om kan gaan met de high tech die in de tuinbouw wordt toegepast. Hier in de gemeente zit de r&d-hoofdvestiging van het bedrijf Dümen Orange met tientallen hoog opgeleide mensen. Die komen van overal op de wereld omdat wij ze niet binnen de landsgrenzen hebben. Daar is niets mis mee, maar je moet die mensen wel iets kunnen bieden waardoor ze wíllen komen. Bijvoorbeeld goede bereikbaarheid.'
Raar overheidsbeleid moet stoppen
Waar Buijs eerst even aarzelde, was Arends blij dat hem werd gevraagd aan te sluiten bij het bedrijfsleven-pleidooi. 'Het geeft aan dat de opstellers het belangrijk vinden dat de gemeente Westland mee wil doen. Vooral het duurzame zou ik willen benadrukken. Het is goed om te laten zien dat de tuinbouwsector er alles aan doet om zo duurzaam mogelijk te zijn.'
Arends weet wel wat hij snel zou willen veranderen. 'Dat rare overheidsbeleid rond aardwarmte dat ervoor zorgt dat de tuinbouw minder duurzaam wordt. Aardwarmte wordt zo zwaar belast, dat het aantrekkelijk is geworden om op conventionele manier te kassen te verwarmen.'
'als er nu niets gebeurt, komen we economisch achter te lopen'
En de bereikbaarheid. Niet zozeer met wegen, zegt Arends. Meer asfalt alleen gaat niet in het krappe Westland. 'Wij zijn nu alleen maar goed bereikbaar met de auto. Personenauto's van personeel moeten zich tussen het vele vrachtverkeer voegen. Wij hebben goed ontwikkeld openbaar vervoer nodig, zodat mensen makkelijk vanuit Den Haag, Delft of Rotterdam naar hier kunnen komen.'
Nu niets doen aan het vestigingsklimaat betekent straks achterlopen
En als hij dan een controversieel punt mag aanroeren? 'Als in Rotterdam en Den Haag meer dan 50.000 mensen in de bijstand zitten, is het toch bevreemdend dat onze werkgevers personeel uit Oost-Europa moet halen. Het is voor werkgevers volstrekt onaantrekkelijk om mensen met een bijstandsuitkering in dienst te nemen voor seizoensarbeid. Wat mij betreft moeten de sociale lasten eerlijker verdeeld worden tussen werknemers en werkgevers. Dat moet niet alleen op het conto van werkgevers geschoven worden.'
Arends heeft weinig geduld met mogelijke tegenwerpingen vanaf het Binnenhof dat het allemaal 'niet zomaar gaat'. 'Ik hoop dat onze brief goed gelezen wordt door de formerende partijen. Als er niets gebeurt, komen we economisch achter te lopen op buurlanden. Zo ingewikkeld is het allemaal niet. Als ik het als burgemeester van Westland kan bedenken, kunnen ze dat rond het Binnenhof ook. Anders wil ik dat er wel even bij doen.'
Op de hoogte blijven van onze beste artikelen? Schrijf je dan gratis in voor onze nieuwsbrief.
