Zó helpen grote bedrijven vluchtelingen

De overheid kan het vluchtelingenvraagstuk niet alleen oplossen. Daar is ook het bedrijfsleven voor nodig. Een aantal Nederlandse multinationals nemen dat nogal letterlijk: zij gaan de vluchtelingenkampen in met hun producten. 

Vijftien Nederlandse multinationals zullen 3.500 vluchtelingen een baan aanbieden in Nederland. Dat is het eerste resultaat van hun deelname aan het internationale Tent Partnership for Refugees. Het is mooi dat zij zo in Nederland het vluchtelingenvraagstuk aanpakken, maar daar laten zij het niet bij. Een aantal van die bedrijven gaat ook in de vluchtelingenkampen in het buitenland helpen. Met verlichting, zeep, zonnepanelen en leningen. Zo zorgen zij er op termijn mede voor dat vluchtelingen in de regio kunnen blijven en niet allemaal in Europa hoeven te worden opgevangen.

Kijk hier wat Tent Partnership for Refugees precies doet 

Wie: Philips Lighting

Wat: Licht in de duisternis

Signify, het voormalige Philips Lighting, is bij het Tent-initiatief betrokken via de Signify Foundation, zeg maar de goede-doelentak van het bedrijf. Het leveren van verlichting (op basis van zonne-energie) aan vluchtelingenkampen lijkt van direct praktisch nut, maar er zit meer achter, vertelt Signify-directeur Prajna Khanna. ‘In vluchtelingenkampen heb je weinig infrastructuur en basisvoorzieningen. Als het donker wordt, worden vluchtelingen nóg kwetsbaarder dan ze al zijn. Vooral vrouwen en kinderen. Er vindt veel ‘gender based’ geweld plaats, bijvoorbeeld als vrouwen en kinderen brandhout halen. Het helpt dan als je de ‘kritieke’ delen van een kamp kunt verlichten.’

'als het donker wordt zijn vluchtelingen nóg kwetsbaarder dan ze al zijn'

De stichting is begonnen met een kamp in de Beqaa-vallei tussen Libanon en Syrië, in samenwerking met een organisatie van Syriërs die in het buitenland wonen. Het ging daarbij om 2.000 tenten en 4 scholen. ‘De lampen voor de tenten zijn plug & play. De instructie deden we via Skype. Voor de verlichting van de scholen is het lokale  Philips Lighting-team uit Dubai ingevlogen.’ Dat project ging nog tamelijk ad hoc. De aanpak is inmiddels meer gestructureerd. Khanna: ‘We richten een Communicy Light Center in met alle belangrijke  apparatuur centraal op één plek. Daar komt dan ook een winkeltje bij voor en door de vluchtelingen. Dat levert meer levendigheid op en geeft de vluchtelingen een gevoel van eigenaarschap van de infrastructuur. Zo voorkomen we diefstal van apparatuur. Want daar moet je toch rekening mee houden in een vluchtelingenkamp.’

Zij schetst het beeld van 68 miljoen mensen die hun huis hebben moeten verlaten vanwege een natuurramp of conflict, onder wie 25 miljoen vluchtelingen. ‘De bestaande zorginstellingen zijn vaak aan flarden geschoten en het personeel is gevlucht. Dus je moet werken met pop-up klinieken, telehealth, en kennisoverdracht via mobiele telefoons. Zelfs in rustige gebieden zijn ziekenhuizen vaak overbelast. Mensen wachten vaak lang voordat ze naar de dokter gaan, en moeten dan 20 kilometer lopen. Dat leidt tot ziektes die voorkomen hadden kunnen worden als mensen eerder waren gekomen.’

'zorginstellingen aan flarden geschoten, personeel gevlucht. het zijn gevaarlijke gebieden om te werken'

In samenwerking met de Hospitaner-organisatie levert de Philips Foundation medische apparatuur en een mobiel ziekenhuis met met 50 bedden, Eerste Hulp en een moeder- en kindafdeling voor een kamp met 70.000 Syrische vluchtelingen. Philips volgt de ontwikkelingen vervolgens op afstand. ‘Het zijn gevaarlijke gebieden. De medici die in de vluchtelingenkampen werken, hebben ervaring met moderne apparatuur en zijn goed getraind.’

Wie: ING

Wat: Vluchteling wordt ondernemer

ING doet in geld en dat is dan ook hun bijdrage aan het Tent-initiatief. In samenwerking met enkele organisaties en twee Europese fondsen verstrekt de bank leningen aan Syrische vluchtelingen die in Turkije een bedrijf willen beginnen. ‘Het project is een spin-off van onze micro-financieringsprojecten in ontwikkelingslanden’, zegt Roy Budjhawan, hoofd van ING Impact Finance. ‘Met 300 vestigingen zijn wij een van de grootste banken in Turkije. De achterliggende gedachte van dit project is dat we iets terug willen doen voor de gemeenschap waarvan wij als bank deel uitmaken, en mensen vooruit willen helpen. De Turkse overheid streeft ernaar dat vluchtelingen minder afhankelijk worden van een uitkering, dus dat sluit mooi op elkaar aan.’

Het project zit volgens Boll nog in de ‘leerfase’, waarin Shell zich verdiept in de ervaringen van ngo’s. Het is de bedoeling om samen te werken met institutionele en private partijen, en aan te sluiten bij bestaande initiatieven. ‘Energievoorziening in gebieden waar grote groepen mensen zich verplaatsen is complex. Daarom kunnen we ook nog niet zeggen hoeveel geld en menskracht we in het project gaan steken.’

Wie: Unilever

Wat: Schone handen

Unilever richt zich in samenwerking met de UNHCR, de vluchtelingenorganisatie van de Verenigde Naties, op betere toegang tot schoon water en sanitaire voorzieningen voor Syrische vluchtelingen in Libanon. Onderdeel daarvan is een voorlichtingscampagne voor 10.000 moeders en hun kinderen, en de distributie van Lifebuoy, de antibacteriële zeep van Unilever. Met het Lifebuoy Handwashing Programme, dat van start ging in 2010, wil Unilever 1 miljard mensen in Azië, Afrika en Latijns-Amerika helpen om het hygiënisch gedrag te verbeteren. Dit zou kunnen voorkomen dat jaarlijks 600.000 kinderen sterven aan infecties van de luchtwegen en diarree - de twee belangrijkste oorzaken van kindersterfte in de wereld.