Blik op Europa

De discussie rond Artificial Intelligence (AI) houdt de gemoederen in Brussel al enkele maanden bezig. Op 8 december werd er, na maanden onderhandelen en drie opeenvolgende marathonsessies tussen het Europees Parlement, de Raad van de EU en de Europese Commissie, een politiek akkoord bereikt op de AI Act.

Op 13 december is tijdens de politieke triloog een akkoord bereikt tussen de Raad, Europese Commissie en het Europees Parlement over de verplichte due diligence regels (IMVO). De tekst ondergaat nu de laatste verfijningen waarna het EP en de Raad een laatste akkoord moeten geven.

Van 1 januari tot 30 juni 2024 zal België het voorzitterschap van de Raad van de Europese Unie bekleden. Dit zijn de prioriteiten van België en VBO tijdens het Raadvoorzitterschap.

Op 1 december 2023 bood minister van Buitenlandse Zaken Hanke Bruins Slot namens het Kabinet de ‘Staat van de Unie 2024’ aan de Voorzitter van de Tweede Kamer aan. In de Staat van de Unie beschrijft het kabinet elk jaar de Europese agenda vanuit Nederland perspectief en geeft daarbij aan welke Europese dossiers prioriteit hebben. Hieronder volgt een korte uiteenzetting van de boodschap die door de Staat van de Unie 2024 heen klinkt.

De afgelopen weken zijn, in aanloop naar het Kerstreces en de verder de Europese Verkiezingen van volgend jaar, enkele concrete stappen gezet richting een akkoord omtrent de European Health Data Space (EHDS). De EHDS, die hoopt de uitwisseling van data in de gezondheidszorgsector te verbeteren, zou een van de eerste uitwerkingen van zogenaamde ‘data spaces’ worden van de Commissie.

Het Europees Parlement en de lidstaten hebben op 14 december een akkoord bereikt over de hervorming van de Elektriciteitsmarktrichtlijn (EMD). De modernisering van de EMD werd voorgesteld naar aanleiding van de hoge elektriciteitsprijzen als gevolg van de inval van Oekraïne en heeft onder meer als doel om elektriciteitsprijzen te stabiliseren.

Toch nog onverwacht hebben het Europees Parlement en de Raad een voorlopig akkoord bereikt over het voorstel van de Europese Commissie voor een Europese richtlijn over platformwerk. De Raad en het Europees Parlement moeten het voorlopig akkoord nog goedkeuren.

Véronique Willems, Secretaris-Generaal van de Europese koepel van MKB-organisaties SMEunited over het afgelopen jaar voor ondernemers in Europa.

Markus J. Beyrer, directeur-generaal van de Europese koepel van werkgeversorganisaties BusinessEurope over het afgelopen jaar voor het Europese bedrijfsleven.

Sigrid Johannisse, Hoofd van de afdeling Economisch en Klimaatbeleid van de Permanente Vertegenwoordiging van Nederland bij de EU over het afgelopen jaar van de Europese Commissie.

Onderhandelaars van de lidstaten en het Europees Parlement hebben op 9 november een akkoord gesloten over de uitzonderlijk zwaarbevochten Natuurherstelverordening. Na een wetgevingsproces waarbij het wetsvoorstel meerdere stemmingsrondes ternauwernood overleefde, ligt er nu een akkoord op tafel.

Op 13 november is er een voorlopig akkoord bereikt over de Critical Raw Materials Act (CMRA). De wet heeft het wetgevingsproces in ruim een half jaar doorlopen, een spreekwoordelijke recordsnelheid voor Brusselse begrippen.

De onderhandelingen rondom de European Health Data Space (EHDS), zijn in volle gang. De EHDS is een voorgestelde verordening die voorziet de deling van health data op een veilige manier te vergemakkelijken en is een van de eerste van vele data spaces die de Europese Commissie voorziet te introduceren om datadeling in de EU verder te bevorderen

Op 8 november presenteerde de Europese Commissie een aanpassing op de gecombineerd vervoer richtlijn. Het doel van dit voorstel is om bij het vervoer van goederen gebruik te maken van meer modaliteiten en zo minder uit te stoten dan bij wegvervoer alleen.

In een eerste reactie op de verkiezingsuitslag stelde VNO-NCW dat het belangrijk is dat de nieuwe coalitie een stabiele meerderheid heeft, moet opereren binnen de democratische rechtsstaat en oog moet hebben voor de Nederlandse (handels)positie in de wereld en in de Europese Unie.

Mendeltje van Keulen, lector Çhanging role of Europe'aan de Haagse Hogeschool, over wat er na de verkiezingen zou moeten gebeuren op een aantal Europese kernthema’s.