De kennis van ondernemen ligt bij… ondernemers. Misschien een open deur, maar waarom zien we dan toch gemeentes die een camping of jachthaven exploiteren. Of een overheid die onvoldoende naar ‘de markt’ luistert bij haar aanbestedingen. Als de overheid meer te rade gaat bij bedrijven waar het gaat om economische activiteiten wordt iedereen daar beter van.
Stroef proces aanbesteding
De relatie tussen overheid en bedrijven komt 24 april aan bod tijdens het commissiedebat Marktordening & Consumentenbesteding. Een van de belangrijke punten is daarbij de aanbesteding: Nederlandse overheden – landelijk, provinciaal, gemeentelijk – kopen jaarlijks voor 100 miljard in. Het gaat om tienduizenden inkoopopdrachten en dat proces loopt soms stroef en heeft niet altijd het gewenste resultaat.
Ingewikkelde regels
Die stroefheid komt onder meer door ingewikkelde regels, veel eisen en wensen. De interesse van ondernemers in overheidsaanbestedingen neemt daardoor af. Dat is zeer onwenselijk, want we hebben het over grote maatschappelijk belangrijke opdrachten. Denk aan de mislukking van de aanbesteding voor de renovatie van de Van Brienenoordbrug, maar ook kleinere opdrachten. Vaak moet dan de hele procedure opnieuw. Dat is kostbaar en tijdrovend.
Klachtenloket
Bedrijven weten zelf het best wat er speelt in hun markt en wat overheden kunnen en moeten vragen om het beste aanbod te kunnen selecteren. Ga dus voor de aanbesteding met de markt in gesprek, zeg ik. Neem vragen en opmerkingen tijdens de procedure serieus en stel een klachtenloket in, voor als het onverhoopt toch misgaat. Laten we ook kijken naar het vergoeden van de kosten van het inschrijven op zo’n opdracht.
Oneerlijk concurreren
Daarnaast ligt al geruime tijd een wijzigingsvoorstel voor de wet Markt en Overheid klaar. Dat moet snel worden aangenomen, want nog steeds concurreren overheden op oneerlijke wijze met ondernemers. Ze zamelen bijvoorbeeld bedrijfsafval in, of bieden cateringdiensten en zeggen dat dat het ‘algemene belang’ dient. Maar dat zijn geen taken voor de overheid. Bedrijven kunnen dat beter en goedkoper, zo blijkt uit onderzoek. Met name mbk’ers zijn de dupe van de huidige situatie en daar kan dit voorstel verbetering in brengen. Daarin staat onder meer dat de overheid meer moet overleggen met de markt voordat ze zelf iets economisch gaat doen.
Kerntaken uitvoeren
De dialoog tussen overheid en markt kan en moet beter. Als de overheid minder ‘bedrijfje’ speelt, en zich bij haar inkoop beter verdiept in de markt, kan zij tijd besparen, betere goederen en diensten inkopen, én haar kerntaken beter uitvoeren. Ik vind dat het ultieme voorbeeld van een win-win.
Gaby Hoof
Strategisch beleidsadviseur aanbesteding en mededinging
