Belangrijke stappen voor actieve industriepolitiek in maritieme sector

Om onze economische weerbaarheid te verhogen en te zorgen dat Nederland een innovatieve maritieme sector houdt die weer mee kan doen op wereldniveau hebben overheid en bedrijfsleven vandaag een belangrijke stap gezet. Drie bewindslieden (EZK, Defensie en I&W) én speciaal gezant Marja van Bijsterveldt presenteerden een nieuwe sectoragenda voor de maritieme maakindustrie die met de sector zelf is opgesteld. In 2024 en 2025 komt er € 60 miljoen extra voor innovatie en verduurzaming van de scheepsbouw. Ook wordt gewerkt aan beter lange termijn beleid met o.a. maatregelen die moeten zorgen voor een eerlijker speelveld in deze concurrerende en complexe markt.

Oneerlijke concurrentie

MKB-Nederland en VNO-NCW waren nauw betrokken bij de nieuwe plannen. ‘Nederland heeft een sterk en innovatief maritiem cluster met prachtige (mkb) maakbedrijven. Tegelijk staat dit sterk onder druk door staatsinmenging in andere landen en oneerlijke concurrentie. Hierdoor is er vaak geen gelijk speelveld, terwijl er juist nu veel kansen liggen omdat veel schepen wereldwijd komende tijd vervangen moeten worden. Daarom was dit plan dringend nodig,’ aldus de ondernemersorganisaties.

Steuntje in de rug

De vandaag gepresenteerde maatregelen geven de sector een belangrijk steuntje in de rug in de internationale concurrentiestrijd. Zo wordt eindelijk in een formele aanwijzing (instructie) voor de Rijksoverheid vastgelegd dat nationale belangen beter meegewogen moeten worden bij de inkoop van schepen. Vrijwel alle landen deden dit al en Nederland legt dit nu dus ook formeel vast. De ondernemersorganisaties hebben hier al vaker voor gepleit. Overheid en sector gaan ook actief werken aan het verbeteren van de financiering en fiscale zeevaartregelingen. Verder wordt er geïnventariseerd hoe scheepswerven en woningbouwprojecten elkaar niet in de weg hoeven te zitten. De sector gaat zelf aan de slag met het personeelstekort en er komen dus extra middelen voor innovatieve en duurzame schepen en nieuwe technologie.

Werf van de toekomst

Met projecten als ‘De werf van de toekomst’ moeten bijvoorbeeld de bouwkosten van schepen met 10-15% worden verlaagd. Met het project ‘Nucleaire voortstuwing van schepen’ wordt verkend hoe nucleaire technologie kan worden toegepast om onze scheepvaart te verduurzamen en lange termijn op zee te laten verblijven. Via het Maritiem Masterplan wordt verder gewerkt aan 40 duurzaam varende schepen die varen op bijvoorbeeld LNG, methanol, waterstof en zelf CO2 afvangen. Dit project wordt gefinancierd via het Groeifonds.

Schoolvoorbeeld van moderne samenwerking in de maakindustrie

Binnen zeven jaar gaan wereldwijd veel schepen vervangen worden. Met deze nieuwe sector agenda kan het sterke Nederlandse maritieme cluster zich hierop goed voorbereiden. Voor MKB-Nederland en VNO-NCW is het nieuwe plan een schoolvoorbeeld van hoe overheid en de maakindustrie publiekprivaat samen kunnen werken in een onzekere wereld waarin veiligheid en economische weerbaarheid steeds belangrijker worden.