In deze serie komen de brancheleden van MKB-Nederland en VNO-NCW aan het woord. Brancheorganisatie Kinderopvang (BK) vertegenwoordigt het hele spectrum van kinderopvangaanbieders: dagopvang (0-4), buitenschoolse opvang en gastouderopvang. Directeur Emmeline Bijlsma praat ons bij.
Wat is er te vertellen over de branche en branchevereniging?
‘Ons ledenbestand is heel divers: profit- en non-profitorganisaties en van eenpitters tot heel groot. Veel kleine kinderopvangaanbieders zijn geen lid van een brancheorganisatie. Wij vertegenwoordigen 80 procent van de aanbieders die dat wel zijn; 51 procent van de kindplaatsen.
We zijn belangenbehartiger en vervullen de werkgeversrol door cao-onderhandelingen te voeren en akkoorden te sluiten. Dat doen we met tien supergemotiveerde mensen en een kleine backofficeondersteuning. We zien het als onze voornaamste taak om ons te mengen in het maatschappelijk debat over de rol van kinderopvang in de maatschappij. Kinderopvang speelt een essentiële rol in de ontwikkeling van jonge kinderen. De waarde daarvan wordt steeds meer gezien. Ons kernthema is speelruimte vergroten, van kinderen, ouders, pedagogisch professionals en kinderopvangbieders.’
Hoe lang bent u al directeur en wat is uw achtergrond?
‘Voordat ik hier 2,5 jaar geleden begon, was ik directeur-bestuurder van een kinderopvangorganisatie. Daarvoor heb ik bij adviesbureaus gewerkt en lang bij de rijksoverheid. Mijn opleidingen politicologie en de hotelschool kom je in mijn loopbaan steeds tegen. Het gaat altijd over maatschappelijk relevante zaken en een ondernemende aanpak, met de blik naar buiten gericht: naar de gast, de klant, het kind.’
Welke actuele kwesties spelen er momenteel voor jullie?
‘Heel actueel is het ongekend grote personeelstekort. We hebben nog nooit meegemaakt dat we groepen moeten sluiten. Soms moeten we zelfs bestaande contracten verbreken omdat we structureel onvoldoende medewerkers hebben. Dat komt door een combinatie van vergrijzing, relatief hoog ziekteverzuim sinds corona en de toegenomen vraag. We hebben daar niet 1, 2, 3 dé oplossing voor.
We moeten met die schaarste aan medewerkers leven en de overheid ook. Het kabinet heeft veel plannen. Geld is kennelijk geen probleem, maar de politiek moet beseffen dat menskracht dat wel is. Het kabinet heeft afgesproken dat kinderopvang bijna gratis wordt. Daardoor zal de vraag toenemen en het tekort aan mensen oplopen van 4.000 naar 35.000.
Ik maak me er zorgen over dat in het politieke discours de neiging bestaat om de kracht van het bedrijfsleven te onderschatten. In de kinderopvang merken we dat er kritisch wordt gekeken naar commerciële aanbieders. De kracht zit juist in het hybride karakter van de sector – profit én non-profit. Dat leidt tot ondernemend denken en handelen in een maatschappelijke context, nodig om tot creatieve oplossingen te komen.’
Wat zijn belangrijke lobbypunten?
‘We zijn permanent in gesprek met de overheid en politiek over al deze onderwerpen en laten daarvoor ook onderzoeken uitvoeren. Het personeelstekort is bijvoorbeeld mede veroorzaakt door wet- en regelgeving. Gelukkig hebben we korte lijnen met de directie kinderopvang van het ministerie van SZW.’
Hoe ziet u de toekomst van uw branche?
‘Deels vol vertrouwen. Ik verwacht dat kinderopvang een stabiele factor wordt in onze samenleving, waarvan ieder kind gebruikmaakt. De sector zal dus groeien. Een speerpunt is om beleidsmakers te laten zien dat het een echte expertise is om kinderen te begeleiden in hun ontwikkeling. De focus moet veel meer komen te liggen op spelend leren. Oudere politici en ambtenaren hebben vaak geen goed beeld van kinderopvang, omdat ze er niet mee te maken hadden. Tegenwoordig hebben beleidsmakers steeds vaker kinderen die naar de kinderopvang gaan of gingen. Over een poosje zullen er ook zijn die er zelf heen zijn gegaan.
Als brancheorganisatie krijgen we door de groei van de sector steeds meer leden. We blijven ondernemend handelen en innovatie bevorderen. Net als zoveel dienstverlenende beroepen staat of valt kinderopvang met expertise van de professionals. Goed werkgeverschap en het meten en verhogen van de kwaliteit zal het komend decennium daarom ongelofelijk belangrijk blijven.’
Waarom zijn jullie lid van VNO-NCW?
‘VNO-NCW is dé lobbypartij van ondernemend Nederland en heeft een enorme dosis kennis en contacten. In coronatijd leer je dat ook echt kennen. Doordat ze een vraag uitzetten bij brancheorganisaties en die weer bij hun leden, kunnen ze binnen twee dagen informatie uit de maatschappij naar de overheid brengen. Dat vind ik van onschatbare waarde.’
Met welke branchedirecteur zou u weleens een dagje willen ruilen?
‘Dan ga ik vanwege de politieke actualiteit voor LTO. Door de klimaatplannen van het kabinet komt er veel op de landbouwsector af. Daarom zou ik wel willen weten wat het gesprek bij LTO is en wat hun ideeën, belangen en wensen zijn.’
