Is er straks een groot rijbewijs nodig voor het besturen van elektrische busjes? Die zijn namelijk door hun accupakket een stuk zwaarder dan ‘gewone’ busjes. Nu is er wel een wetswijziging in de maak die zorgt dat je ook met een regulier rijbewijs B in een elektrische bestelbus (tot 4.250 kilo) mag rijden, maar die wijziging laat op zich wachten. En 1 januari nadert snel.
Ondernemers willen bijdragen
Het is een voorbeeld van een lovenswaardig streven – het verduurzamen van het vervoer – en de uitvoering in de praktijk. Ondernemers willen daar graag hun bijdrage leveren door bedrijfsvoertuigen te verduurzamen, en hun werknemers te stimuleren om elektrisch te gaan rijden of te kiezen voor openbaar vervoer of de fiets naar het werk. Maar ik zie toch een paar grote knelpunten.
Genoeg e-busjes en laadpalen?
In 2025 voeren zo’n twintig gemeenten een zero-emissiezone in voor vracht- en bestelwagens. Voor ondernemers die willen overschakelen op elektrisch vervoer, is het van belang dat zulke busjes en vrachtwagens er voldoende zijn. En genoeg laadpalen. Er rijden nu ongeveer 1 miljoen bestelbusjes op diesel en benzine rond, en zo’n 20.000 elektrische. Mag 99 procent straks de grote steden niet meer in?
Aanschaf stimuleren
Ook in 2025 wordt de bpm-vrijstelling voor bestelwagens afgeschaft. Belasting wordt daarna geheven op basis van CO2-uitstoot. De bedoeling daarvan is het aantrekkelijker maken van elektrische busjes. Dit is echter maar zeer de vraag, aangezien de aanschaf van een elektrische bus nog steeds een flinke investering vraagt. Ondernemers kunnen weliswaar subsidie krijgen voor de aanschaf van een elektrische bus, maar die regeling is niet toereikend. Daardoor zal een deel van de ondernemers er toch voor kiezen om langer in hun huidige bus te blijven rijden of een tweedehands bus aan te schaffen. Ook de onzekerheid over het rijbewijs B helpt daarbij niet.
Registratie woonwerk-verkeer
Een derde – mogelijke – hobbel is de verplichte registratie van het woonwerk- en zakelijk verkeer van werknemers. Vanaf 1 januari moeten werkgevers dat bijhouden. Doel: minder CO2-uitstoot, door meer gebruik van bijvoorbeeld openbaar vervoer of de fiets, of meer thuis werken. In 2026 wordt gekeken of de CO2-uitstoot van werknemers voldoende is afgenomen. Is dat niet zo, dan volgt wellicht een norm voor werkgevers. Bepaalde groepen werknemers hebben echter weinig keuze of zij wel of niet gaan, en op welke wijze. Werknemers in bijvoorbeeld de bouw, de zorg en het onderwijs kunnen niet kiezen voor thuiswerken. En bedrijven bevinden zich niet altijd op een plek waar openbaar vervoer is.
Mooie plannen
Aan de tekentafel worden mooie plannen gemaakt. De haalbaarheid in de praktijk wordt nog wel eens vergeten. Willen is één, kunnen is twee.
Wouter Brookman
Beleidssecretaris mobiliteit en logistiek
