In april hebben er in de verschillende EU instellingen veel debatten plaatsgevonden over zogenaamde F-gassen (fluorinated greenhouse gases). De debatten vloeiden voort uit een wetgevend voorstel van april 2022, waarmee de Europese Commissie de impact van de gassen op klimaatverandering verder wil terugdringen. Dit is noodzakelijk omdat deze categorie gassen een ‘global warming potential’ heeft tot 23.000 keer dat van CO2. Specifieke onderdelen van het voorstel leggen zich toe op het tegengaan van het weglekken van F-gassen uit de producten waar deze in gebruikt worden, het terugwinnen aan het einde van de levensduur van een product en het beperken van het op de markt brengen van de schadelijkste gassen.
F-gassen kennen voor het Nederlands bedrijfsleven enkele relevante toepassingen. Zo worden ze onder andere in de medische sector gebruikt voor bijvoorbeeld inhalatoren, maar komen ze ook veel voor in brandblussers, warmtepompen en vaste koelunits (zoals gebruikt in supermarkten, horeca, of ambachtelijke zaken zoals bij slagers). Waar mogelijk wordt ingezet op de overgang naar meer duurzame gassen, maar dit kost uiteraard tijd en geld. Dit is ook waar de discussies tussen de lidstaten in de Raad en het Europees Parlement over gingen.
Binnen het Europees Parlement was de ENVI Commissie (milieubeheer, volksgezondheid en consumentenbeleid) verantwoordelijk, met de Nederlandse Europarlementariër Bas Eickhout als rapporteur. Eickhout koost voor een ambitieuze aanpak: Een verdere versnelling van de uitfasering van deze gassen in vergelijking met het Commissievoorstel. Zijn voorstel kon op de nodige kritiek rekenen van zijn collega-Europarlementariërs, die bang waren dat een compleet verbod in de nabije toekomst zou leiden tot een gebrek aan tijd voor het infaseren van nieuwe technologieën, en zou leiden tot omzet- en banenverlies. Via enkele amendementen tijdens de plenaire stemming in april zijn enkele punten van zijn rapport bijgesteld.
Specifiek voor koeleenheden wordt de drempel voor F-gassen voor het onderhoud van airconditioning- en warmtepompapparatuur, mobiele en stationaire koelapparatuur en koelers weer naar het niveau van het Commissievoorstel gebracht. Dit betekent dat de drempel pas in 2030 wordt verlaagd. Voor inhalatoren in de medische sector blijven de quota ongewijzigd tot 2026, ook conform het initiële Commissievoorstel. Wel versterkt het rapport van de ENVI Commissie de eisen waar producten die F-gassen bevatten aan moeten voldoen om op de markt gebracht te worden, en wordt het gebruik van F-gassen in de sectoren waar alternatieven bestaan die zowel technologisch als economisch haalbaar zijn verboden.
Het uiteindelijke rapport werd op 30 maart, inclusief amendementen, met grote meerderheid aangenomen, waarmee het Europees Parlement officieel haar positie voor de onderhandelingen met de lidstaten heeft vastgesteld. Nu is het aan de Raad om, na de afronding van de discussies in de technische werkgroepen en tussen ambassadeurs, haar eigen positie te bepalen en de trilogen te starten.
De inzet van MKB-Nederland en VNO-NCW zal hetzelfde blijven: Het steunen van de verduurzamingsopgave waar wij met de gehele EU voor staan, en het blijven aandragen van economisch werkbare alternatieven voor het gebruik van deze schadelijke gassen. Vroegtijdige vervanging van alle producten die deze gassen bevatten is een praktische uitdaging gezien het feit dat er weinig alternatieven op grote schaal beschikbaar zijn. Ook zal het een significante kostenpost worden voor het bedrijfsleven, en niet per se duurzamer zijn aangezien deze producten nog niet het einde van hun levensduur hebben bereikt.
