In de topsectoren werken bedrijven, wetenschap en de overheid samen aan innovatie en kennisdeling. Het doel is om te zorgen dat Nederland economisch tot de wereldtop blijft behoren en oplossingen te vinden voor maatschappelijke uitdagingen als vergrijzing en schaarste van voedsel, water en energie. In deze aflevering: Aad Veenman, boegbeeld van de Topsector Logistiek.
Wat doet de Topsector Logistiek?
‘Logistiek gaat over alle processen die te maken hebben met waar grondstoffen vandaan komen, hoe ze op een andere plek komen en hoe je dat kunt coördineren en plannen. Binnen bedrijven, maar ook in lange internationale ketens, uiteraard met veel vervoer van goederen via weg, water, spoor en lucht. Logistiek is net als elektriciteit, je merkt het pas als het er niet is.
Bij de topsector gaat het er allereerst om de ingewikkelde logistieke ketens goed in beeld te krijgen. En vervolgens te achterhalen welke mogelijkheden voor verbetering en innovatie er zijn. Welke CO2-footprint hebben bedrijven of producten en hoe kun je die effectief verkleinen? Hoe zorg je ervoor dat je supplychains goed snapt en er nieuwe ontwikkelingen in kan implementeren? Daarmee kunnen we vervolgens een methodologie aanleveren aan de gebruikers.
We dragen ook bij aan het beleid van de overheid en nemen knelpunten weg. Bij de coronapandemie heeft de topsector bijvoorbeeld meegeholpen om in recordtijd voor het RIVM een concept te ontwikkelen om de complexe logistiek rond massale vaccinatiecampagnes soepel te laten verlopen.’
Welke ontwikkelingen ziet u in uw sector?
‘Logistiek is een groeimarkt, omdat het een functie heeft voor de activiteiten van anderen die groeien. Ook de regiefunctie van Nederland groeit sterk. De sturing van complexe ketens levert nu al 20 miljard per jaar op, en gaat naar verwachting in 2030 naar 30 miljard.’
Wat is de strategie van de topsector?
‘De strategie is afgeleid van onze ambitie om van 2030 naar 2050 een concurrerende, veilige en emissieloze logistiek te gaan. En veiligheid betekent zowel safety als security. Het moet veilig zijn voor de mensen, maar het systeem moet ook secure zijn. Logistiek is een enabler voor andere processen en andere bedrijven. Dus onze activiteiten zijn afhankelijk van de strategie van bijvoorbeeld ASML of van de supermarkten. Daarom zitten in onze stuurgroepen mensen uit het bedrijfsleven die ontwikkelingen volgen en vraagstukken signaleren. Dan kijken wij of we ons topconsortium voor kennis en innovatie Dinalog daarvoor kennis moeten laten ontwikkelen, om die vervolgens zo snel mogelijk naar zoveel mogelijk partijen te brengen. Als totale sector willen we blijven horen bij de internationale kopgroep. In Europa zitten we altijd in de topdrie en wereldwijd in de topvijf. Dat willen we vooral zo houden of nog verbeteren.’
Hoe belangrijk is de internationale markt voor jullie?
‘Het werk in de logistiek is natuurlijk buitengewoon internationaal. Het gaat voornamelijk om goederenstromen Nederland in of uit, naast toegevoegde waarde die in Nederland wordt gegenereerd. En soms vinden hier allerlei processen plaats, soms doorvoer en soms regieactiviteiten voor producten die helemaal niet in Nederland komen. De rozen uit Columbia die op de bloemenveiling in Nederland verhandeld worden, gaan bijvoorbeeld deels naar New York. Maar wij zitten wel aan de knoppen om processen op elkaar af te stemmen. Tussen de producent, distributeur en afnemer of grootgebruiker. Het gaat altijd om lange ketens. En je probeert als topsector logistiek voor delen daarvan efficiënte concepten te ontwikkelen. Waardoor je misschien wat minder te vervoeren hebt. De kennis die we daarover ontwikkelen, wordt geïncorporeerd in de bedrijven die ook internationaal actief zijn.’
Wat kunnen jullie betekenen voor het bedrijfsleven?
‘Logistiek kun je niet lostrekken van andere economische activiteiten. Bedrijven zijn afhankelijk van containerstromen naar het achterland of bevoorrading van winkels vanuit distributiecentra. Dus de kennis die wij ontwikkelen, is ook nodig voor hun processen. Maar denk ook aan concepten voor servicelogistiek. Als er geen onderdeel voorradig is om een hightechapparaat te repareren, leidt dat snel tot een economisch verlies. Wat is dan bijvoorbeeld de beste locatie om onderdelen op te slaan om zo snel mogelijk bij klanten te kunnen zijn?
Ook ontwikkelen we voor heel Nederland en vooral voor het mkb methodologieën zoals een module om eigenaars van een busje te helpen bij het besluiten wanneer ze moeten elektrificeren. Zodat het mkb vroeger of later – en ik hoop vroeger – kan verduurzamen.
Verder trekt deze topsector zelf jaarlijks zo'n 100 stagiairs en afstudeerders aan. Van mbo, hbo en wo. Die zetten we in bij bedrijven, zodat ze daar hun nieuwe kennis kunnen binnenbrengen. En de bedrijven krijgen daarbij de mogelijkheid om nieuw talent aan zich te binden. De topsector heeft dus ook een behoorlijke human capital-dimensie. Belangrijk, want in de logistiek werken ruim 800.000 mensen.’
Wat hebben jullie nodig van het bedrijfsleven?
‘We willen zoveel mogelijk impact bereiken met de kennis die we als topsector ontwikkelen met Dinalog. Daarom pakken we een vraag niet op voordat we gezien hebben dat bedrijven er zelf ook in willen investeren. Die betrokkenheid maakt het effect van oplossingen alleen maar groter. Over de jaren heen hebben we kans gezien om onze programma’s voor de helft met bijdragen van bedrijven en instellingen te financieren.’
