Het kabinet heeft de kaders vastgesteld voor de toekomstige ontwikkeling van de luchtvaart in Nederland. De nieuwe koers is gericht op een veilige luchtvaart met een sterk netwerk van internationale verbindingen, minder overlast voor mensen en minder impact op het milieu. Voor de Nederlandse luchthavens is er voortaan alleen perspectief op groei als dit veilig kan en als de hinder voor mensen in de omgeving en de belasting voor het klimaat aantoonbaar afneemt. Dat staat in de Ontwerp-luchtvaartnota 2020-2050 die minister Van Nieuwenhuizen (Infrastructuur) heeft gepresenteerd.
Verbindingsnetwerk
De sleutelpositie van Schiphol in het internationale netwerk van verbindingen via de lucht is belangrijk voor het economische succes van ons land. Het kabinet wil die sleutelpositie en de daarbij behorende banen behouden en de netwerkfunctie van rechtstreekse verbindingen met de rest van de wereld versterken. Het is de bedoeling om op Schiphol meer te gaan sturen op vluchten die voor dit internationale netwerk en de economische concurrentiekracht van belang zijn. Lelystad Airport zal vakantievluchten van Schiphol overnemen. Daarnaast wil het kabinet samen met betrokken partijen de internationale verbindingen over het spoor en de weg verbeteren, zodat het aantrekkelijker wordt om voor korte afstanden de trein of de bus te nemen in plaats van het vliegtuig.
Kleine luchthavens
De bestaande regionale luchthavens richten zich wat het kabinet betreft op vluchten die van toegevoegde waarde zijn voor de regionale economie en voor de behoefte van de reizigers in de betreffende regio's. Daarnaast ziet het kabinet een rol voor de kleinere luchthavens bij speciale luchtvaartactiviteiten, zoals vliegscholen en de ontwikkeling van nieuwe initiatieven op het gebied van elektrificatie en drones. Er moet meer samenwerking komen tussen de verschillende luchthavens.
Verduurzaming
Omdat de luchtvaartnota gaat over een lange termijn, is er veel onzeker over bijvoorbeeld de ontwikkeling van nieuwe technologie, zoals duurzame brandstoffen en elektrisch aangedreven vliegtuigen. Een indicatie van de groeimogelijkheden is te vinden in de milieueffectenrapportage. Als wordt uitgegaan van de verwachte ontwikkeling van de technologie en de doelen voor de verduurzaming van de luchtvaart van het kabinet, dan is in 2050 een jaarlijkse groei van maximaal 1 tot 1,5 procent voor de luchtvaart mogelijk.
Betere leefomgeving
Een belangrijk onderdeel van de nieuwe koers is dat het kabinet geen ongeclausuleerde groei meer faciliteert. Dit betekent dat er alleen ruimte voor groei is als de ernstige hinder aantoonbaar afneemt. De aanpak van het kabinet richt zich er onder andere op om het aantal nachtvluchten terug te brengen. Ook moet er door de sector een fonds ingesteld worden om de leefbaarheid in de omgeving te verbeteren.
Schoner vliegen
Het kabinet wil de (internationale) regels aanpassen, zodat er meer mogelijkheden zijn om stillere en schonere vliegtuigen voorrang te geven en maakt werk van duurzame brandstoffen voor vliegtuigen, zoals biokerosine en synthetische kerosine. Nederland blijft die ontwikkelingen ook in internationaal verband aanjagen.
CO2-uitstoot
In de Ontwerp-Luchtvaartnota heeft het kabinet de doelstellingen uit het ontwerpakkoord duurzame luchtvaart van de sector en de overheid voor de afname van CO2-uitstoot overgenomen. Dit betekent dat de grondoperaties op de luchthavens binnen tien jaar volledig klimaatneutraal moeten zijn en dat de CO2-uitstoot dan op het peil van 2005 moet zitten. De betrokken partijen willen dat de CO2-uitstoot voor de luchtvaart in 2050 gehalveerd is ten opzichte van 2005 en dat deze in 2070 op nul staat.
Commentaar MKB-Nederland en VNO-NCW
We verwelkomen de ontwerp-Luchtvaartnota 2020-2050 en de erkenning van het belang van de luchtvaart voor onze economie. De huidige crisissituatie heeft ertoe geleid dat het merendeel van de vliegtuigen aan de grond staat. Tegelijkertijd is de afgelopen maanden gebleken dat de maatschappelijke betekenis van de luchtvaart groot is. Zonder de luchtvaart zouden de repatriëring van personen uit het buitenland en de snelle verzending van medische en urgente goederen in de bestrijding van het coronavirus niet mogelijk zijn geweest. De komende tijd moet de luchtvaart herstellen. De ontwerp-Luchtvaartnota biedt daarvoor goede handvatten.
