Het Innovatie Attaché Netwerk (IA-netwerk) ondersteunt en stimuleert internationale samenwerking tussen bedrijven, onderzoeksinstituten en overheden op het gebied van innovatie, technologie en wetenschap. In deze nieuwe serie vertellen de innovatieattachés over hun werk. Juri Roerink, coördinator van het netwerk in Nederland, doet de aftrap.
Vertel eens wat meer over het IA-netwerk.
‘Internationale innovatie- en onderzoekssamenwerking versterkt het Nederlandse concurrentievermogen. Momenteel zijn er 64 innovatieattachés, verspreid over de 14 toonaangevende kenniseconomieën in de wereld. Zij signaleren in hun land trends op het gebied van technologie en R&D, volgen het relevante overheidsbeleid en doen aan economische diplomatie. Een andere belangrijke taak is matchmaking tussen buitenlandse en Nederlandse innovaties en het aangaan van samenwerkingen met toonaangevende spelers in het buitenland.
Het IA-netwerk is gericht op maatschappelijke vraagstukken en sleuteltechnologieën, zoals fotonica, kunstmatige intelligentie, nano-, quantum- en biotechnologie. Het overheidsbeleid rond missiegedreven innovatie en topsectoren vormt de basis van alle activiteiten.’
Welke bedrijven zijn jullie doelgroep?
‘Kennisintensieve bedrijven die zelf bezig zijn met R&D, soms individueel, soms in de vorm van een consortium met andere marktpartijen en of kennisinstellingen. Wij bieden hen de mogelijkheid een netwerk in een voor hen mogelijk interessant land te ontsluiten. Het verschilt per land hoe gemakkelijk bedrijven dat zelf kunnen. In de VS bijvoorbeeld lukt dit over het algemeen eerder dan in Azië. Ons doel is een langetermijnaanpak op te zetten voor een bepaald land en een bepaalde technologie. Daarbij hoort soms een innovatiemissie, die wordt dan begeleid door de innovatieattaché.’
Veranderen de geopolitieke spanningen het werk van de innovatieattachés?
‘Wij zijn van nature een optimistisch, positief en samenwerkingsgericht netwerk, maar zeker in de VS en China voert economische veiligheid momenteel de boventoon. Denk aan de restricties die de Amerikanen Nederland willen opleggen voor de export van chipmachines door ASML aan China. De VS wil de grootste kenniseconomie blijven, China wil groeien en Europa zit ertussenin. Nederland coördineert zijn handelen met Duitsland en Frankrijk. De innovatieattachés in deze drie landen kijken ook naar sectoren waar ze samen kunnen optrekken, bijvoorbeeld op het gebied van halfgeleiders. Voor het team in China is het pittig. Daar zoeken ze actief naar terreinen waar nog wel kan worden samengewerkt, zoals de recycling van bouwmaterialen.’
Heb je een voorbeeld van een succes van de laatste tijd?
‘In 2021 hebben Nederlandse en Duitse bedrijven, kennisinstellingen en overheden een innovatie- en technologiepact ondertekend. Pijlers daarvan zijn smart industry, gezondheid, mobiliteit en energie. Doel is om het hooginnovatieve mkb in Duitsland en Nederland beter aan elkaar te verbinden. Dit is een succesverhaal omdat het pact heeft gezorgd voor commitment van de Duitse industrie én van de Duitse counterparts op het hoogste niveau. Omdat de Fransen hier de meerwaarde van inzien, werken Frankrijk en Nederland nu aan vergelijkbare afspraken. MKB-Nederland en VNO-NCW zijn hier nauw bij betrokken.’
Hebben de innovatieattachés zelf kaas gegeten van al die technologieën?
‘Het is van oudsher een bètanetwerk, want het helpt als je een technische achtergrond hebt. Maar in toenemende mate werken we ook met gamma’s. Communicatie is belangrijk in een omgeving waar overheid, bedrijfsleven en kennisinstituten samenwerken. Ik durf te zeggen dat het IA-netwerk een kroonjuweel is van de Nederlandse buitenlandnetwerken. Dat komt met name door de deskundigheid van de mensen.’
Wat doet tot slot de zogenoemde thuisbasis?
‘Met z’n vijven houden wij vanuit Nederland het IA-netwerk draaiend. Wij zijn vooral backoffice en houden ons bezig met onder meer personele, organisatorische en financiële zaken. Ons werk is dus fundamenteel anders dan dat van de innovatieattachés op de posten. Formeel werken we in opdracht van het ministerie van EZK; de thuisbasis is gevestigd bij de RVO. De RVO heeft verschillende buitenlandnetwerken. Naast het IA-netwerk zijn er het Landbouwattachénetwerk, The Netherlands Foreign Investment Agency en het kantorennetwerk van Netherlands Business Support Offices. In deze netwerken heeft Nederland wereldwijd in totaal zo’n 350 vertegenwoordigers.’
