In deze serie komen de brancheleden van MKB-Nederland en VNO-NCW aan het woord. Deze week directeur Joep Rats van de NZO, de Nederlandse Zuivel Organisatie.
Vertel eens over uw branche en branchevereniging.
‘Wij zijn de branchevereniging van de Nederlandse zuivelindustrie. Onze dertien leden verwerken melk tot kaas, yoghurt en andere zuivelproducten. Denk je aan zuivel, dan denk je aan Nederland. Onze sector is een groot onderdeel van onze eetcultuur en de economie met een jaaromzet van 30 miljard euro. Het overgrote deel van de Nederlandse zuivelproducten, zo’n 75 procent, blijft in Nederland of is bestemd voor de export naar omliggende landen. Een kwart gaat naar landen buiten Europa.
Op ons bureau werken we met z’n vijftienen, binnenkort komen er drie extra mensen bij. We hebben veel expertise in huis op het gebied van voedselveiligheid en -kwaliteit, gezonde voeding en zuivelmarktontwikkelingen. Het klimaat is al een belangrijk thema, maar zal aan belang toenemen voor ons team.’
Hoe lang bent u directeur en wat is uw achtergrond?
‘Sinds juni ben ik directeur van de NZO. Daarvoor heb ik 12,5 jaar gewerkt bij Bouwend Nederland. Eerder werkte ik lange tijd bij MKB-Nederland en VNO-NCW. Ik heb me dus altijd beziggehouden met belangenbehartiging en grote maatschappelijke discussies. Daarom vond ik de zuivelsector een interessante branche. Ik wil me sterk maken voor deze mooie Nederlandse sector en alle mensen die er werken.’
Wat zijn actuele kwesties?
‘Als eerste is dat de impact van zuivel op milieu en het klimaat. Er zijn uitdagingen om de ecologische voetafdruk van zuivel de komende jaren verder omlaag te brengen. Dan gaat het om verlaging van CO2-emissies en het duurzaam gebruik van water en bodem. Tegelijkertijd willen we de zuivelproductie op niveau houden, omdat er mondiaal een groeiende vraag is naar gezond voedsel met een hoge voedingswaarde. Het mooie aan Nederland is dat we ontzettend veel kennis en goede onderzoeksinstituten hebben, zoals Wageningen Economic Research, die kunnen helpen om de doelen te halen.
Een tweede grote kwestie is hoe we met onze dieren omgaan. We willen meer inzetten op dierwaardigheid en -gezondheid en hebben daarover goede gesprekken met de agrarische sector. De hoge voedingswaarde van zuivel is ook een punt waar we aandacht voor vragen. Zuivel is een belangrijk onderdeel van een gezond voedingspatroon. Zuivelproducten bevatten een uniek pakket aan voedingsstoffen. Dat is met name belangrijk voor kinderen, maar ook voor ouderen. Als we minder vlees willen eten, kan zuivel daar ook een rol in spelen.’
En lobbypunten?
‘In de lobby maken we ons naast eerdergenoemde kwesties sterk voor onze concurrentiepositie en export binnen en buiten de grenzen van de EU. Vanuit Den Haag klinkt de roep om vooral eerst voor onszelf te zorgen en niet alles te exporteren. Maar zoals wij ook koffie willen drinken, zijn er andere landen die zuivelproducten willen hebben, en toevallig is Nederland het land waar je goed zuivel kan produceren. Dat heeft te maken met het klimaat, een goede bodem en decennialang vakmanschap. De export blijft dus heel belangrijk voor de mondiale welvaart.’
Hoe ziet u de toekomst van de branchevereniging in Nederland?
‘Volgens mij zijn collectieven altijd belangrijk geweest en dat zal in de toekomst ook zo blijven. In deze tijd van polarisatie in de politiek is het des te belangrijker dat we de handen ineenslaan en coalities smeden om maatschappelijke kwesties op te lossen met elkaar. Met andere brancheverenigingen, maar ook met ngo’s en andere organisaties. Juist in het maatschappelijk middenveld is daar veel te winnen door pragmatisch en doelgericht samen te werken.’
Waarom zijn jullie lid van VNO-NCW?
‘VNO-NCW behartigt de belangen van werkgeverschap en het bedrijfsleven richting politiek, dat is voor ons belangrijk. Wij leveren daar onze bijdrage aan door in het dagelijks bestuur te zitten. VNO-NCW is ook een partij die coalities en samenwerking kan aanjagen. We hebben brede samenwerking nodig om draagvlak te hebben voor de transities waar we in zitten. Gelukkig is Nederland daar altijd goed in geweest.’
Met welke branchedirecteur zou u weleens een dagje willen ruilen en waarom?
‘Dan kies ik voor de directeur van Valente, de branchevereniging voor participatie, begeleiding en veilige opvang. Ik zit in de raad van toezicht van de daklozenopvang Rotterdam en mijn handen jeuken als ik zie met hoeveel regels en financieringsregelingen de organisatie te maken heeft om deze kwetsbare groep te helpen.’
